Τέτοιο πρωταθλητή ο ελληνικός αθλητισμός δεν έχει ξαναδεί! Ίσως υπάρχουν κι άλλα τυπάκια που έχουν φτιάξει έναν κόσμο μοναδικό, χωρίς κλισέ και στερεότυπα, για τον Τεντόγλου, όμως, η επικράτηση στο μυαλό του δέκτη ότι δεν υπάρχει στην κίνησή του οποιαδήποτε δηθενιά, πως αυτό που βλέπεις είναι η αλήθεια, είναι τεράστιο κατόρθωμα!
• Γράφει ο Λευτέρης Ελευθερίου
Όταν, οι περισσότεροι εξ ημών απονήρευτοι, παρακολουθήσαμε τον Μίλτο Τεντόγλου να αστειεύεται με τον προπονητή του, Γιώργο Πομάσκι, και τον πρόεδρο της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, Σπύρο Καπράλο, τα ξημερώματα της 2ης Αυγούστου του 2021 στο Ολυμπιακό Στάδιο του Τόκιο, με το άλμα στα 8,41μ. που του χάρισε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο μήκος, διατεθήκαμε να «φάμε» όλο το αφήγημα εκείνου του (μη) πανηγυρισμού: ότι ήταν τρολ, ότι αυτή είναι η φάση του, πως, τέλος πάντων, η κατάσταση είναι yolo και ο ίδιος βασανίζει αλλήλους ακριβώς όπως βασάνισε εαυτόν πριν αφήσει σέκους τους Κουβανούς. Πως είναι τόσο σπουδαίο ταλέντο που προπονείται τόσο όσο, ότι, τέλος πάντων, εκεί, στα Γρεβενά, υπάρχει και έσπασε το καλούπι.
Ήταν καλοκαίρι, το «φιλέτο» δεν είχε σταλεί ακόμη στους περισσότερους εργαζόμενους, τα νησιά καταλαμβάνονταν, αλλά υπήρχαν οι ρημάδες οι φωτιές και μια ζέστη που έβγαζες την μπέμπελη. Κι ο Τεντόγλου έλεγε ότι «ντροπή», αν έπαιρνε μετάλλιο με άλμα στα 8,15μ.: «Δεν άξιζα να κερδίσω, να πάρω μετάλλιο, αυτό εννοώ».
Κάθε βήμα που έκανε για το πρώτο σκαλί του βάθρου, κάθε εστίαση της κάμερας στο πρόσωπό του, κάθε κίνηση και λέξη, ήταν καταστάσεις πρωτόγνωρες στα ελληνικά χρονικά. Ο τύπος δεν παιζόταν -και αυτό ήταν σούπερ ευχάριστο.
Ο Τεντόγλου δεν μας ανάγκασε να νιώσουμε περήφανοι που είμαστε Έλληνες. Δεν διεκδίκησε οποιοδήποτε μοναδικό γονιδιακό σπείρωμα, ενδεχομένως γιατί, με την αγάπη του για την Ιαπωνία και την κουλτούρα της, επί παραδείγματι και μάλλον εκτός των άλλων, υποσυνείδητα ένιωθε και ακόμα αισθάνεται την επιθυμία να στερεώνει μια κατάσταση σε ισχυρή βάση. Όσο περνούσε ο καιρός, οι πληροφορίες έκαναν το θεατή αναπότρεπτα να χαχανίζει: η είσοδός του από το «Λούφι», το ασιατικό άνιμε, τα χρώματα του metoo (που «το έκανα τυχαία, αλλά ψήνομαι»), όλη η φάση ήταν μεγαλειώδης.
Τέτοιο πρωταθλητή ο ελληνικός αθλητισμός δεν έχει ξαναδεί. Ίσως υπάρχουν κι άλλα τυπάκια που έχουν φτιάξει έναν κόσμο μοναδικό, χωρίς κλισέ και στερεότυπα, και είναι καλοί σε ό,τι κάνουν και ταυτοχρόνως αντιδραστικοί σε κάθε μορφή πουριτανισμού, ενδεχομένως να έκλειναν κι αυτά το μάτι στο κορίτσι τους, στην κάμερα. Για τον Τεντόγλου -κι αυτό είναι το ωραιότερο σημείο- η επικράτηση στο μυαλό του δέκτη ότι δεν υπάρχει στην κίνησή του οποιαδήποτε δηθενιά, πως αυτό που βλέπεις είναι η αλήθεια, ότι μπορείς να συνάγεις, βεβαίως, πως βγάζει το λάδι στον Πομάσκι, αλλά ξέρεις ότι ο παρονομαστής είναι οι ατέλειωτες ώρες προπόνησης και οι συνθήκες στις οποίες και οι δύο έχουν αναφερθεί, και έχουν επαναληφθεί, είναι τεράστιο κατόρθωμα. Ένας θρίαμβος απέναντι στην κακοπιστία και την κακοβουλία και, ταυτοχρόνως, ένα τεράστιο μάθημα επαγγελματικού προσανατολισμού.
Πρόκειται για αυτήν τη λεπτή απόχρωση που διαχωρίζει τον τρόπο σκέψης του και, ταυτοχρόνως, μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής.
Ποια είναι; Η στόχευση. Η απόκλιση αυτής είναι ανεπιθύμητη και στο θαυμαστό κόσμο του Μίλτου Τεντόγλου έχει δημιουργηθεί απόσταση ακόμα και από τη φιλοδοξία, που είναι μήτηρ κακών. Στη νόηση του Γρεβενιώτη, σημασία δεν έχει αυτό που λες, αλλά ποια στοιχεία έχεις ώστε όταν το πεις να μην ακουστεί με βλασφημία. Η δύναμη είναι ο σκοπός και όχι το μέσο μετάδοσης, ό,τι μεταδίδεις εκπορεύεται της δύναμης και γι’ αυτό δεν έχει ανάγκη από ύφος, η διαδικασία της πειθούς είναι αχρείαστη, χαμένη ενέργεια. Όταν ο Τεντόγλου λέει «τι 8,55μ. τι 8,62μ.», σε ένα αγώνισμα, το άλμα εις μήκος, που τα εκατοστά μοιάζουν με ράβδους χρυσού, δεν προβαίνει σε έναν επιπόλαιο αφορισμό, αλλά συζητά για το πλαίσιο που του επιτρέπουν οι ικανότητές του και αν αυτό είναι συν πλην 20 εκατοστά, πρόκειται για μια αναντίρρητη εκτίμηση που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Άλλωστε, ο ίδιος νόμιζε ότι στο Βελιγράδι, για το Παγκόσμιο Κλειστού, θα έκανε ένα άλμα γύρω στα 8,45μ., αλλά «έκανα 10 εκατοστά πάνω, ΟΚ». Σε αυτό το «ΟΚ» συμπυκνώνεται όλη η φιλοσοφία του: δεν έχει ανάγκη από αριθμομετρητές, από τη στιγμή που η προπόνησή του φέρνει το μεγάλο άλμα. Το «ακόμα και όταν δεν έχω την καλή αίσθηση, μπορώ να βγάλω ένα μεγάλο άλμα», είναι μια στατιστική διαπίστωση. Ο τύπος έκανε δηλώσεις στη μικτή ζώνη και το χρυσό μετάλλιο το είχε ο προπονητής του. Δεν ένιωθε καν την ανάγκη να το φορέσει.
Η ρίζα του καλού καγαθού χαρακτήρα αφορά στη σιγουριά που αισθάνεται στο μικρόκοσμό του. Ο Τεντόγλου έχει σταθεί στην ουσία της κατάστασης που διαβιοί ώρες ατελείωτες: την έχει μάθει απ’ έξω και ανακατωτά -και αυτό είναι που τον κάνει σίγουρο και τον πιστεύει όποιος θέλει στ’ αλήθεια να τον ακούσει, για να εξάγει ένα συμπέρασμα για το τι είναι η ζωή και ποιος μπορεί να είναι ο ορισμός της επιτυχίας.
Από το στόμα του η λέξη Ελλάδα δεν έχει βγει, τουλάχιστον για να υπερθεματίσει τη δική του οικουμενική παρουσία, ακόμα και όταν οι δημοσιογράφοι προσπάθησαν να του την υποκλέψουν: το μετάλλιο το αφιέρωσε, ανήμερα των γενεθλίων του, στους δικούς του ανθρώπους και το συναίσθημα από την παρουσία τους το χαρακτήρισε «χαρά» -ούτε συγκίνηση ούτε άλλα τέτοια δεδομένα. Την Ελλάδα δεν την σηκώνει στους ώμους του, σε αυτούς σηκώνει μόνο τη δική του ευθύνη να πάρει το ρεκόρ του Τσάτουμα και να πηγαίνει σε αγώνες για να κάνει τα αυτονόητα για τον ίδιο. Δεν μας δίνει λογαριασμό -και ούτε που μας ζητάει. Αυτό που λέει, είναι. Το μέλλον είναι άδηλο. Εκείνος θέλει να το κάνει όσο περισσότερο γίνεται διακριτό. Ή, εν πάση περιπτώσει, θέλει να κάνει αυτό που μπορεί. Κι αν του ζητήσουμε να μας το πει, θα το κάνει. Το ζήτημα, από εκεί και ύστερα, είναι εμείς τι ακούμε.