5 Ιουνίου. Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος η σημερινή και την ξεκίνησα με χαλαρό τρέξιμο στα πέριξ του μικρού χωριού μας.
Κάποια στιγμή, από τα πρανή του δρόμου, διάσπαρτες ομαδούλες φυτών με χρυσοκίτρινα άνθη, μου κέντρισαν την προσοχή. Σχεδόν μου επέβαλαν την παρουσία τους.
Ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση, σταμάτησα για να τα περιεργαστώ. Το είδος τους αποδείχτηκε οικείο. Δεν δυσκολεύτηκα να το αναγνωρίσω. Ηταν Hypericum perforatum. Το γνωστό από την αρχαιότητα Υπερικόν το διάτρητον ή κοινώς βάλσαμο.
~
Διάτρητον γιατί τα στίγματα των φύλλων του, σαν κρατηθούν στο φως, δημιουργούν την ψευδαίσθηση του διάτρητου. Βάλσαμο, βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο, γιατί στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για την επούλωση των τραυμάτων από τις σπαθιές.
Επιπροσθέτως, αναφέρεται ως αντικαταθλιπτικό, αντισπασμωδικό, βελτιωτικό για τις αϋπνίες, πολέμιο της πνευματικής κόπωσης, αντιφλεγμονώδες, αντιικό. Δύναται να χρησιμοποιηθεί με τη μορφή του βαλσαμέλαιου, του βάμματος και, αποξηραμένο, ως αφέψημα.
Ομως, προσοχή! Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Το Υπερικόν έχει καταγραφεί ότι αλληλοεπιδράει αρνητικά με κάποια φάρμακα, ενώ η υπερβολική εσωτερική χρήση μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά συμπτώματα, μείωση στα επίπεδα των οιστρογόνων και σπανιότερα φωτοευαισθησία φωτοδερματίτιδα.
Στα δε συμπαθέστατα «ζωντανά» η υπερβόσκηση μπορεί να προξενήσει δηλητηρίαση, ακόμη και θάνατο. Ως ζιζάνιο-γιατί ως τέτοιο λογίζεται-, εκτός από το πρόγκισμα των δρομέων, παρασιτεί και τις καλλιέργειες.
Τέλος, επειδή το ποιόν του τελεί υπό διαρκή, σχολαστικό έλεγχο, κρίνεται φρόνιμο η συστηματική εσωτερική λήψη τόσο του ίδιου όσο και των υποπροϊόντων του, να αποφεύγεται από παιδιά, εγκύους και θηλάζουσες μητέρες.
Το Υπερικόν ανθοφορεί προς τα τέλη της άνοιξης -εξ ου και το αντάμωμά μας- μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού και η συγκομιδή του γίνεται μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου.
~
Ξανατραβάω για τον δρόμο μου. Η βοτανολογία έδωσε τη θέση της στην οικολογία και σε ερωτήματα ηθικής φύσεως, όχι περί ανέμων και υδάτων, αλλά για πράγματα και καταστάσεις με απτή απήχηση, με ισχυρή επίδραση στο πρακτικό του βίου.
Ως δρομείς, ως άνθρωποι. Δρομείς και μη. Κατά βάθος, είμαστε όλοι δρομείς στον δρόμο της ζωής. Πατάμε στη γη ή την καταπατάμε; Είμαστε χρήστες ή καταχραστές της; Είμαστε δρομείς ή επιδρομείς; Είμαστε Ιερείς στην κοσμική λειτουργία ή ανίεροι εκμεταλλευτές;
Νοιαζόμαστε ώστε το αποτύπωμά μας πάνω της να είναι τόσο ανάλαφρο, όσο και ο δρομικός μας βηματισμός; Την έχουμε ή όχι δανεική από τους δρομείς του αύριο; Και τι στην ευχή θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας: ένα πιάτο φαγητό ή μια σακούλα μ’ αποφάγια; Λοιπόν…
Τρέχουμε/βαδίζουμε/περπατάμε χάρη στη γη, πάνω στη γη, μαζί με τη γη, ε, ας συμπεριλάβουμε στη σκέψη και νοοτροπία μας και το «για τη γη»!
Δεν αναφέρομαι σε κάποιο είδος γηισμού, σε πισωγύρισμα στην εποχή της ειδωλολατροποίησης της φύσης, αλλά στον στοιχειώδη σεβασμό της, που στην τελική είναι προς το συμφέρον μας, προσωπικό και συλλογικό.
~
Ομως, η αλήθεια να λέγεται. Οι πεζοπόροι, οι δρομείς, οι ποδηλάτες, οι αναρριχητές, οι λάτρεις του μηχανοκίνητου αθλητισμού κ.ο.κ. διαμορφώνουν τις μειοψηφίες εκείνες που με τις δράσεις και τις εξορμήσεις τους επιμένουν να δίνουν ζωντάνια στη σχεδόν έρημη ύπαιθρο.
Τη νοιάζονται, τη χαίρονται, τη φροντίζουν, την προστατεύουν. Ζωντανεύουν κι οι ίδιοι μέσω αυτής. Γίνονται θεματοφύλακες της, αλλά και πρεσβευτές τούτης της ζωντανευτικής αλληλεπίδρασης στο αστικό περιβάλλον, με την επιστροφή τους σ’ αυτό.
Γίνονται η «μικρά ζύμη (που) όλον το φύραμα ζυμοί» (Γαλ. 5:9). Γίνονται φορείς μεταμόρφωσης. Και η λαχτάρα για μεταμόρφωση, και η λαχτάρα από τη μεταμόρφωση είναι δύναμη: διαχυτική και μεταδοτική.
Γιώργος Τασούδης
Δρομέας & ποιητής