Η Φρόσω Πατσού είναι Ψυχολόγος, πτυχιούχος του Παντείου Πανεπιστημίου και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία. Έχει ολοκληρώσει τετραετές πρόγραμμα συμβουλευτικής και έχει ειδικευτεί στην γνωσιακή-συνθετική συμβουλευτική διαδικασία. Επίσης, είναι κάτοχος πτυχίου του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου από το τμήμα Ψυχολογίας.
Υπήρξε μια από τις κορυφαίες αθλήτριες στίβου στη χώρα μας έχοντας στο ενεργητικό της πληθώρα αθλητικών επιτυχιών ως πρωταθλήτρια στίβου στα 100μ. με ατομικό ρεκόρ 11,31 το 2001. Κορυφαίες στιγμές στην καριέρα της ήταν η συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2000 στην Αυστραλία και το 2004 στην Αθήνα.
Συνομιλήσαμε μαζί της για αρκετά θέματα που σχετίζονται με την αθλητική ψυχολογία.
• Συνέντευξη στον Άρη Γαβριελάτο (aris@irunmag.gr)
– Φρόσω θα ήθελα να μου πεις ποιοι άνθρωποι απευθύνονται σε σένα ή τους συναδέλφους σου αθλητικούς ψυχολόγους;
Φρόσω Πατσού: «Απευθύνονται σε εμάς αθλητές όλων των ηλικιών και των αθλημάτων, φυσικά και ιδιώτες».
– Είναι ανεπτυγμένος ο κλάδος της αθλητικής ψυχολογίας στην Ελλάδα;
Φ.Π. «Πλέον έχουν αντιληφθεί το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος μας. Όπως θες φυσιοθεραπευτή, θες και ψυχολόγο. Φυσικά, στην Αμερική ή την Ευρώπη είναι πιο διαδεδομένο, αλλά πλέον και εδώ οι ομάδες κατανοούν τη σπουδαιότητα του να έχεις ψυχολόγο».
– Οι υπηρεσίες σας γίνονται αναγκαίες «μετά» από κάποιο συμβάν;
Φ.Π. «Όχι! Είμαστε κοντά σε όποιον και όποια μας χρειαστεί πριν, κατά και μετά από την ολοκλήρωση μιας αθλητικής καριέρας, όχι απαραίτητα επαγγελματικής. Να φανταστείς λειτουργούμε συμβουλευτικά σε ομάδες και μεμονωμένους αθλητές. Σε παιδιά 7,8,9 χρονών που κάνουν ας πούμε ρυθμική και ενόργανη. Έχουμε εκπαιδευτικό ρόλο για να μπορέσουν να διαχειριστούν οι αθλητές το άγχος, να έχουν αυτοπεποίθηση και να μπορέσουν να διαχειριστούν τόσο την επιτυχία, όσο και την αποτυχία. Μπορεί να υπάρχουν θέματα με τον προπονητή, τους γονείς, τους συναθλητές.
Αυτοί που έρχονται “μετά” είναι αθλητές που ολοκλήρωσαν την καριέρα τους, συχνά με “βίαιο” τρόπο, ένα τραυματισμό για παράδειγμα. Έχω, όμως, και αθλητές που πρέπει να επανενταχτούν στην κοινωνία μετά τον πρωταθλητισμό ή που ο χρόνος τους άγγιξε και πια η καριέρα τους τελειώνει».
– Το διδακτορικό σου, όπως έμαθα, είναι σχετικό…
Φ.Π. «Ναι. Φαντάσου ότι σε ένα δείγμα 110 Ελλήνων αθλητών και αθλητριών, αρκετοί αντιμετώπισαν κατάθλιψη, ενώ ένα χαμηλό ποσοστό 2-3% είχε σκέψεις να βλάψει τον εαυτό του!».
– Ποιο άθλημα είναι πιο δύσκολο στη διαχείριση και θα ήθελα να μάθω αν έρχονται περισσότερο άνδρες ή γυναίκες;
Φ.Π. «Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει νόρμα! Ίσως περισσότερα αγόρια από ομαδικά αθλήματα, ενώ από ατομικά αθλήματα δεν υπάρχει ζήτημα φύλου. Η ρυθμική και η ενόργανη είναι πιο δύσκολα αθλήματα γιατί έχεις να κάνεις με παιδιά στην κυριολεξία που πρέπει να μπουν σε ρυθμούς πρωταθλητισμού».
– Η πανδημία πώς επηρέασε τον αθλητισμό;
Φ.Π. «Κοίτα, οι επαγγελματίες έχουν βρει τον τρόπο τους, τις προπονήσεις, ίσως κάποιους αγώνες. Για τους ερασιτέχνες δεν είναι το ίδιο. Βέβαια, οι επαγγελματίες έχουν το άγχος τους μην κολλήσουν ή ότι πρέπει να κάνουν τεστ συνέχεια.
Τα ερασιτεχνικά σωματεία και τα παιδιά κάτω των 18 έχουν σοβαρό θέμα, όπως και συγκεκριμένα αθλήματα. Με εξαίρεση το στίβο, το τένις και ίσως την κολύμβηση, όλα τα άλλα έχουν “παγώσει”. Στα παιδιά αυτό βγαίνει, έχουν θυμό, αντιδρούν, έχουν απώλεια κινήτρου και απόδοσης. Είναι άσχημο για τα παιδιά!».
– Το Ελληνικό #Metoo ξεκίνησε από τον αθλητισμό. Ποια είναι η εμπειρία σου από τέτοια περιστατικά;
Φ.Π. «Αν και δεν μου έχει τύχει να έρθει αθλητής/αθλήτρια και να μου πει ότι του συνέβη σεξουαλική παρενόχληση, έχω εκατοντάδες περιπτώσεις με συναισθηματική και λεκτική βία από προπονητές. Ξέρεις, είναι πολύ άσχημο αυτό και επειδή ο πρωταθλητισμός δήθεν πρέπει να είναι σκληρός με αυτά, δεν τα μαθαίνουμε όλα.
Δυστυχώς, ο προπονητής ή ο παράγοντας έχει θέση εξουσίας και μπορεί να γίνει χειριστικός. Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να έρχονται στο φως αυτές οι περιπτώσεις».
– Ξαναγυρίζω στην πανδημία. Είδα αρκετό κόσμο εδώ και ένα χρόνο να τρέχει, να ποδηλατεί, να περπατάει. Θα συνεχιστεί αυτό;
Φ.Π. «Νομίζω πως όχι. Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξη, αλλά στην Ελλάδα δεν έχουμε καταλάβει γιατί αθλούμαστε και γιατί πρέπει να αθλούμαστε. Τείνουμε προς αυτό που λέγεται physical inactivity».
– Φρόσω σε ευχαριστώ πολύ.
Φ.Π. «Εγώ ευχαριστώ!»
• Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο https://idealpsychology.gr/
