• Eπιμέλεια: Κώστας Μαρούντας
Προλογίζοντας τον Νίκο Καλοφύρη
O παρουσιαστής προλογίζοντας τον καλεσμένο του στο ξεκίνημα της εκπομπής της Πέμπτης είπε πως το όνομά του σε όσους γνωρίζουν από ορεινό τρέξιμο προκαλεί δέος. Και αυτό γιατί είναι ένας από τους πιο καταξιωμένους αθλητές του χώρου, τόσο στο ελληνικό, όσο και στο διεθνές επίπεδο, έχοντας μία τριπλή ιδιότητα: καταξιωμένος αθλητής στο σκι αντοχής, στο ορεινό τρέξιμο, αλλά και διοργανωτής αγώνων. Ο Νίκος Καλοφύρης είναι ένας άνθρωπος που εκφράζει το πάθος για εξερεύνηση και επαφή με τη φύση, αλλά και ένας αθλητής με τις μεγαλύτερες διακρίσεις. Με αποκορύφωμα τη δεύτερη θέση το 2009 και την τρίτη το 2010 και το 2011 στο CCC του Mont Blanc, επιτεύγματα που τον κατατάσσουν στην ελίτ του παγκοσμίου τρεξίματος. Ο ίδιος ακούγοντας τον πρόλογο του Κώστα Βασιλά είπε πως ευτυχώς που μιλάει διαμέσω ραδιοφώνου και δεν φαίνεται το κοκκίνισμα για τον τιμητικό πρόλογο που του έκανε ο παρουσιαστής.
Μιλώντας για τους αγώνες σε καιρούς πανδημίας
Ξεκινώντας τις απαντήσεις του στις ερωτήσεις που του έγιναν ο Νίκος Καλοφύρης είπε πως όταν ξεκίνησε η καραντίνα η αρκούδα είχε ήδη ξεκινήσει να βγαίνει. Κυκλοφορώντας στα διάφορα μονοπάτια είχε παραξενευτεί που δεν συναντούσε χνάρια ανθρώπων παρά μόνο τα δικά της. Η επαρχία δεν ένιωσε τόσο πολύ τον περιορισμό. Έβγαιναν εύκολα οι άνθρωποι από τον κάθε οικισμό προς τα μονοπάτια. Ο Νίκος Καλοφύρης είπε πως με χαρά έβλεπε πολλούς συμπολίτες του να περπατάνε στα μονοπάτια τις μέρες της καραντίνας. Βγήκαμε από αυτό που είχαμε συνηθίσει, χάσαμε παρέες και ομάδες. Η καθημερινότητα έγινε μία πιο οικογενειακή υπόθεση. Αυτός μαζί με την κόρη του και τη γυναίκα του έκαναν πολλές διαδρομές, κάτι που υπό άλλες συνθήκες δεν θα γινόταν.
Όσον αφορά στον αγώνα των 40χλμ., το γνωστό Ursa Trail, αυτός ματαιώθηκε στις αρχές του Απρίλη και έτσι χάθηκε ο αγώνας του Μαΐου. Από κεκτημένη ταχύτητα και πάθος οτιδήποτε ήταν να γίνει στα μονοπάτια έγινε. Ήταν σε άριστη κατάσταση, έτοιμα για να γινόταν ο αγώνας κανονικά. Όσον αφορά στη συνέχεια, ενημέρωσε πως στις 15 Ιουνίου ξεκινάνε οι εγγραφές. Μετά από αρκετή σκέψη, αφού σκέφτονταν αν πρέπει να γίνει ο αγώνας και με ποιο τρόπο. Ένιωθε σαν τον Οδυσσέα που πήγε στον άλλο κόσμο για να πάρει χρησμό. Ήταν όλο αυτό το διάστημα ένας νεκρός χρόνος που δεν ξέρεις τι να κάνεις, είπε χαρακτηριστικά. Καθάρισε το μυαλό, συζήτησε με την ομάδα του και το επόμενο βήμα πρέπει να είναι αυτό που ξέρει αυτός και οι συνεργάτες του να κάνουν: τον αγώνα. Θα ήταν κρίμα να μην κάνουν φέτος τον αγώνα. Τελικά, τον όρισαν για τα τέλη Αυγούστου και πιο συγκεκριμένα για το Σάββατο 29 Αυγούστου.
Μάλιστα, στις 30 Αυγούστου θα διεξαχθούν οι αγώνες των 21 και 11 χλμ. αντίστοιχα, για να μη ξεχαστεί ο αναβληθείς αγώνας του Μάη. Θα υπάρχει, επίσης, και ένα καινούριο εγχείρημα, το ομαδικό αγώνισμα της σκυταλοδρομίας. Τρεις αθλητές θα διανύσουν τα 100 χλμ. Από το Μέτσοβο θα ξεκινήσει ο πρώτος αθλητής των 100χλμ., μαζί με το ατομικό. Η διαδρομή είναι Μέτσοβο-Βοβούσα, μία απόσταση 38 χλμ., με 1700 υψομετρική διαφορά, και η οποία περνάει από τη Βάλια Κάλντα και το Αρκουδόρεμα. Ο Νίκος Καλοφύρης την περιέγραψε ως μία πανέμορφη διαδρομή. Η δεύτερη ξεκινάει από τη Βοβούσα και φτάνει στο Αυγό. Πρόκειται για μία κάθετη ανάβαση, αφού μέσα σε 7χλμ. κερδίζεις 1150μ. υψομετρική. Αν κάποιος αθλητής προσέξει σε αυτό το σημείο, γίνεται ύστερα πιο ομαλή η η διαδρομή, η οποία περνάει πάλι από τον πυρήνα της Βάλια Κάλντα. Η τρίτη διαδρομή είναι η πιο δύσκολη υψομετρικά, αφορά στο δρομολόγιο Μηλιά-Μέτσοβο, είναι 32 χλμ. και έχει 2220 υψομετρική διαφορά. Είναι αρκετά επίπονο το προφίλ της διαδρομής, αφού θυμίζει τα πέντε νύχια της αρκούδας. Ο αθλητής βρίσκεται στο 85ο χιλιόμετρο και φτάνει στα 89χλμ., και έτσι θέλει διαφορετική διαχείριση. Οι αθλητές δεν έχουν φανταστεί πόση στρατηγική χρειάζονται τα ultrα, πόσες παραμέτρους καλούνται να προσέξουν. «Είναι αγώνες μυαλού».
Ο Νίκος Καλοφύρης είπε πως υπάρχουν πολλοί Έλληνες αθλητές που έχουν κάνει εξαιρετικά πράγματα. Μάλιστα είπε στον Κώστα Βασιλά πως και αυτός έχει τερματισμούς σε πολύ δύσκολους αγώνες. Σίγουρα ο αγώνας έχει ιδιαιτερότητες. Μιλώντας με τον Λεωνίδα Αθανασόπουλο και τον Λάζαρο Ρήγο έχουν επεξεργαστεί τρόπους για να είναι πιο ασφαλείς όσοι συμμετέχουν στους αγώνες που διοργανώνουν. Περιμένουν, δε, και τις κατευθύνσεις από την Πολιτεία. Ακόμα δεν έχει έρθει κάτι επίσημο. Αποκάλυψε, δε, πως οι δικές τους κατευθύνσεις (σ.σ. οι δικές του και των συνεργατών του) έχουν πάει και προς τον κύριο Αυγενάκη, ο οποίος μάλιστα τις δέχθηκε πολύ θετικά.
«Θέλουμε να μη χάσουμε την ποιότητά μας και να είμαστε και προστατευμένοι»
Κάποια στιγμή μνημόνευσε την επιστολή του Λεωνίδα Αθανασόπουλου προς τον κ. Αυγενάκη, με την οποία του κατέγραψε τις σκέψεις του για το πώς πρέπει να εξελιχθεί η επανεκκίνηση των δρομικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα. Ο Νίκος Καλοφύρης ενημέρωσε πως υπήρχε και συνέχεια. Η Πολιτεία θέλει ιδέες, θέλει να βρει τρόπους να ξεκινήσουν οι αγώνες. Οι εγγραφές για τον δικό του αγώνα γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο. Ακόμα και η Γραμματεία κατά τη διάρκεια της παραλαβής του πακέτου συμμετοχής λαμβάνει μέτρα όπως μάσκες, γάντια και τήρηση των αποστάσεων. Το μήνυμα που θέλει να περάσει ο Νίκος Καλοφύρης συμπυκνώνεται στα εξής λόγια: «θέλουμε να μη χάσουμε την ποιότητά μας και να είμαστε και προστατευμένοι». Έτσι, όσοι συμμετάσχουν στα pasta party, που γίνονται με αφορμή τον αγώνα, θα πάρουν στα χέρια τους ατομικές συσκευασίες των υλικών. Η εκκίνηση θα γίνει τμηματικά και κατά κύματα. Θα ξεκινάνε οι αθλητές κατά δεκάδες ή εικοσάδες, οι μικρές λεπτομέρειες δεν έχουν αποσαφηνιστεί ακόμα.
Μία σημαντική πρωτοτυπία εν όψει…
Πρόσθεσε, επίσης, πως θα μετράει ο καθαρός χρόνος. Στο σημείο αυτό αποκάλυψε μία σημαντική πρωτοτυπία, αφού κατά τη διάρκεια του αγώνα θα ξέρει ο αθλητής την πραγματική του θέση με μηνύματα που θα δέχεται στο κινητό του. Μία “πατέντα” που εμφανίζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα και σίγουρα αποτελεί μία καινοτομία που θα συζητηθεί πολύ και φυσικά θετικά. Όσον αφορά στο υγειονομικό πρωτόκολλο, προβλέπει πως μερικές μέρες πριν τον αγώνα ο κάθε αθλητής θα συμπληρώνει φόρμα με την κατάσταση της υγείας του. Το ίδιο θα πράττει και μετά τον αγώνα. Με αυτό τον τρόπο θα καταστεί πιο εύκολη η ιχνηλάτηση, έστω και αν υπάρχουν ακόμα και παραπλανητικά συμπτώματα. «Επεξεργαζόμαστε συνέχεια λύσεις και ιδέες» είπε ο Νίκος Καλοφύρης.
Στη συνέχεια πρόσθεσε πως αγώνας χωρίς εθελοντές δεν μπορεί να γίνει. Το Μέτσοβο, όπως και η Κέρκυρα είναι τουριστικές περιοχές. Τα ξενοδοχεία και οι επιχειρήσεις περιμένουν να ζήσουν από τις εκδηλώσεις και τον τουρισμό. Πριν τον αγώνα, που θα γίνει τέλη Αυγούστου, θα μεσολαβήσει ένα δίμηνο με τουρισμό. Θέλουν όλοι να έρθει κόσμος στην περιοχή, αλλά ταυτόχρονα να είναι και όλοι ασφαλείς. Οι, δε, εθελοντές περιμένουν με χαρά την όλη διαδικασία. «Είναι μία γιορτή για όλους μας», το πνευματικό παιδί του που υιοθετεί το Μέτσοβο αφού οι κάτοικοί του έχουν αγκαλιάσει το εγχείρημα. Ο αγώνας αυτός έχει αποκτήσει τη δική του οντότητα: «τον ποτίζουμε, τον θρέφουμε τον αγώνα. Έχει την προσωπικότητά του και χαιρόμαστε που έχει φτάσει σε αυτό το επίπεδο».
Η αντίληψή του για το ορεινό τρέξιμο
Ο ίδιος έχει περάσει από διάφορα στάδια στον αθλητισμό, από διάφορες καταστάσεις. Ότι είχε να δώσει προπονητικά στη χιονοδρομία το έδωσε. Ήταν ταγμένος εκεί. Όταν σταμάτησε το σκι αντοχής άρχισε η άνθηση του ορεινού τρεξίματος. Το έκανε χωρίς να ζητάει κάτι. Διαπίστωσε πως μπορούσε να έχει καλές επιδόσεις. Είχε και υπερβολική πίεση η προπόνηση, ενώ για τους αγώνες δεν έκρυψε πως είχε κάποιο ποσοστό άγχους. Αυτό που ζει τα τελευταία χρόνια, δηλαδή την ατμόσφαιρα του αγώνα, το να συναντήσει φίλους, όλα αυτά είναι κάτι που αν τα βάλει σε μία ζυγαριά κλείνει υπέρ αυτών που ζει τώρα. Για κάποιον που αγαπάει το βουνό, τη φύση και τους συναθλητές του, δεν είναι εγωιστικό το κίνητρό του. Δεν είναι ο χρόνος και η θέση. «Στο βουνό δεν είμαστε ανταγωνιστές, είμαστε συναγωνιστές». Πλέον, δεν είναι ανταγωνιστικός, του έχει φύγει η φλόγα. Αλλά τον έλκει η προσφορά, τόσο στην περιοχή όσο και στους συναθλητές του.
Αγωνιστικά, ο Olympus Marathon είναι σαν τάμα για αυτόν. Σαν το ένστικτο, σαν τα αποδημητικά πουλιά. Όταν έρχεται η ώρα θέλει να μπει στην εκκίνηση και να τερματίσει. Καμία φορά σκέφτεται πως μέχρι τώρα δεν έχει πάρει μπατόν. Πιστεύει χαριτολογώντας πως κάποια στιγμή θα στηθεί με “Πι” σε εκκίνηση και ο ίδιος και ο φίλος του ο Προκόπης.
Ενάντια στην καταστροφή που προκαλούν οι ανεμογεννήτριες
Ο Νίκος Καλοφύρης θεωρεί πως όσον αφορά στο ορεινό τρέξιμο η τάση θα διευρυνθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Παγκοσμίως αυτό έχει εδραιωθεί και ανεβαίνει. «Ξαναγυρίζουμε στις ρίζες μας στη φύση. Εμείς που νιώθουμε τι σημαίνει φύση και τη ζούμε». Η ελληνική φύση δέχεται απειλές από την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση των αιολικών πάρκων. Ακόμα και στο Μέτσοβο σχεδιάζεται αιολικό πάρκο πάνω στη διαδρομή του ursa trail. Είναι σαν εφιάλτης για τον ίδιο. «Ξυπνάω στον ύπνο μου, δεν ξέρω αν θα το αντέξω. Δεν ξέρω που μπορώ να φτάσω αν δω αυτή την κατάσταση». Για να κατασκευαστεί μία ανεμογεννήτρια χρειάζονται εξορύξεις ορυκτών. Τα μεταλλεύματα δεν είναι κάτι συνηθισμένο, καθώς πρόκειται για σπάνιες γαίες. Έτσι, επιτίθονται σε περιοχές που ήταν πριν ανέγγιχτες. Αφού τα πάρουν, τα εργοστάσια καταναλώνουν τεράστια ποσά από αυτά για να παράγουν ενέργεια. Μετά ακολουθούν οι μεταφορές. Δρόμοι σε βουνά, κόβονται δάση.
Για το Νίκο Καλοφύρη στο ισοζύγιο «καλό ή αρνητικό για το περιβάλλον» δεν υπάρχει σύγκριση. Μία ανεμεγεννήτρια προκαλεί καταστροφή. Από τη γέννησή της κιόλας… Θα παραμείνουν σα φαντάσματα. Έστω και αν αντικατασταθούν κάποια στιγμή οι ανεμογεννήτριες, τα βουνά θα έχουν καταστραφεί. Στην περιοχή του έχουν βάλει ήδη τρεις. Από τα πρώτα στάδια παρακολουθούσε το θέμα και είδε πως ανοίξανε δρόμους και τεράστιες τρύπες σα μισό γήπεδο, τις οποίες γέμισαν τσιμέντο για τη βάση της ανεμογεννήτριας. Σε χιλιάδες χρόνια αυτά θα είναι όλα ακόμα εκεί, ενώ εμείς μπορεί να μην υπάρχουμε καν…
Η “HARTA” είναι μία ανοικτή τράπεζα ιδεών και εξέλιξης του ορεινού τρεξίματος
Όσον αφορά στον ursa trail πάντα τον είχε στο μυαλό του σαν διοργανωτής, αλλά δεν μπορούσε να τρέξει. Τελικά, με τον Αχιλλέα Χριστάνα έκαναν πρόσφατα τη διαδρομή. Αρχικά, πηγαίνανε αγωνιστικά. Σταδιακά, τους απορρόφησε η ομορφιά της περιοχής και πιάσανε συζητήσεις. Έτσι, απολαύσανε τη διαδρομή όπως έπρεπε. «Το έτρεξα το πνευματικό μου παιδί και το ευχαριστήθηκα» είναι η φράση που περικλείει την άποψή του για τον αγώνα που έκανε.
Μίλησε ακόμα για την πρωτοβουλία της “ΗΑRTA” στην οποία συμμετέχει. Δεν συμφώνησε με το χαρακτηρισμό του παρουσιαστή, που έκανε λόγo για κίνημα του ορεινού τρεξίματος. Ο ίδιος θεωρεί πως πρόκειται για ένα θεσμό, για μία προσπάθεια να έχουν φωνή και πρόσωπο προς την Πολιτεία όσοι ασχολούνται με το ορεινό τρέξιμο. Θέλουν μέσω αυτής της κίνησης να πηγαίνουν πιο οργανωμένα τα αιτήματά τους. «Είμαστε πολλοί, αλλά σκόρπιοι», για αυτό χρειάζεται κάτι οργανωμένο που θα προωθεί αυτό που αγαπάνε. Όχι με τη μορφή ομοσπονδίας, αλλά περισσότερο με τη μορφή ένωσης. Έχουν συζητήσει με πολλούς διοργανωτές και αθλητές. Θέλουν μία χαλαρή σύνδεση, όχι με τα αυστηρά κριτήρια που έχει μία ομοσπονδία. Το εγχείρημα είναι ανοιχτό σε όποιον θέλει να βοηθήσει, δεν υπάρχουν αποκλεισμοί. Σα μία τράπεζα ιδεών και εξέλιξης του ορεινού τρεξίματος. Σκοπός είναι το πώς θα εξελιχθεί και θα προστατευθεί το ορεινό τρέξιμο από διάφορους που νομίζουν πως «δεν υπάρχει σκύλος να φυλάει το κοπάδι».
Οι σπουδαιότερες στιγμές του
Όταν ρωτήθηκε για το ποιες θεωρεί ως σπουδαιότερες στιγμές του, ο Νίκος Καλοφύρης είπε πως οι καλύτερες στιγμές μας μας μένουν, είναι αυτές που μας σημαδέψανε. Όσον αφορά στο σκι αντοχής μίλησε για τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1994 στο Λιλεχάμερ της Νορβηγίας. Δεν είχε συνειδητοποιήσει τι ήταν αυτό που ζούσε όταν το έκανε. Περνώντας τα χρόνια κατάλαβε τι είχε γίνει. Μίλησε ακόμα για τις διακρίσεις του στους Βαλκανικούς αγώνες απέναντι σε πολύ δύσκολους αθλητές από τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία, χώρες πολύ δυνατές στο αγώνισμά του. Ο ίδιος είπε πως -στον πρώτο αγώνα που νίκησε- στα 50 χλμ. δεν ήταν δυνατός ο ρυθμός, αλλά αυτός ήταν στο γκρουπ των πρώτων. Ήξερε πως οι αντίπαλοί του ήταν πολύ γρήγοροι. Έτσι έκανε στα τελευταία 10 χλμ. ένα σπριντ, στο οποίο τα έδωσε όλα και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο μέσα στη Βουλγαρία. Άλλες δυο φορές με την ίδια τακτική, πάλι στη Βουλγαρία, έφτασε στην κορυφή. Όντας συνολικά τρεις φορές βαλκανιονίκης έδωσε με αυτό τον τρόπο μεγάλη χαρά στην ελληνική χιονοδρομία και στην αντίστοιχη εγχώρια ομοσπονδία, που πιο πριν δεν είχαν καν φανταστεί τέτοια επιτεύγματα.
Στο ορεινό τρέξιμο, ξεχωρίζει τη φορά που βρέθηκε στο βάθρο. Ήταν μία χρονιά που ήταν τρίτος, αλλά ένιωθε πως μπορούσε να νικήσει τον αγώνα. Σε αυτόν είχε σκληρό ανταγωνισμό με έναν Γάλλο, ο οποίος στη συνέχεια κέρδισε όλους τους αγώνες. Αναφερόμενος, δε, στη συμμετοχή του σε δρομικό event στα ίδια τα Ιμαλάια είπε πως αυτό ήταν κάτι άλλο, δεν ήταν αγώνας με την έννοια του συναγωνισμού. Ήταν κάτι παραπάνω, που τον επηρέασε τόσο πολύ που άλλαξε η ψυχοσύνθεσή του και η κοσμοθεωρία του. Αυτή η συμμετοχή στο Νεπάλ ήταν κάτι διαφορετικό, μία πνευματική άσκηση και πορεία, που σημάδεψε την ίδια τη ζωή του.
Ανάπτυξη είναι η μείωση των αναγκών μας
Κλείνοντας τη συνέντευξή του στην εκπομπή του Κώστα Βασιλά ο Νίκος Καλοφύρης είπε πως δεν ήθελε οι εγγραφές για τον αγώνα του Αυγούστου να αφορούν σε μικρό αριθμό συμμετοχών. Δηλαδή, σε 150 αθλητές στα 100χλμ., σε 90 αθλητές (σε 30 ομάδες) στη σκυτάλη, σε 200 αθλητές στα 21χλμ., και σε 150 αθλητές στα 11 χλμ. Στο σημείο αυτό αποκάλυψε πως από εσωτερική πληροφόρηση μέσα από την Πολιτεία γνωρίζει πως υπάρχει η πρόθεση για συμμετοχή 600 αθλητών ανά διοργάνωση στους λαϊκούς αγώνες.
Σαν καταληκτικό μήνυμα, με έντονα τα στοιχεία της φιλοσοφικής προσέγγισης της ζωής και των πραγμάτων, ανέφερε πως οι αθλητές ορεινού τρεξίματος έχουν υποχρέωση να προστατεύσουν τα βουνά. Έρχονται πολλές αλλαγές που θα αλλοιώσουν τα βουνά και το φυσικό περιβάλλον, και ο καθένας οφείλει να βοηθήσει στην προστασία αυτού που έχουμε. Δεν είναι κατά της ανάπτυξης και κατά των ΑΠΕ. Αλλά, επιθυμεί συζήτηση με τις τοπικές κοινωνίες για το πού μπορούν να μπουν οι ανεμογεννήτριες και πού όχι. Στην Ελλάδα δεν έχει γίνει η παραμικρή σχετική προεργασία. Για τον Νίκο Καλοφύρη οι πραγματικές αξίες είναι ο καθαρός αέρας, το καθαρό νερό, η ξεκούραση, το απλό φαγητό (ενδεικτικά είπε ψωμί και ελιές). Δηλαδή, η απλή και λιτή ζωή. Για εκείνον, ανάπτυξη είναι η μείωση των αναγκών μας. Το να μειώσουμε το αποτύπωμά μας στη φύση… Έτσι θα έχουμε διάρκεια και ποιότητα στη ζωή μας.
• Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του Νίκου Καλοφύρη
