Σαν σήμερα 1 Δεκεμβρίου του 1964 έφυγε από την ζωή ο Χαρίλαος Βασιλάκος σε ηλικία 89 χρονών έχοντας “γράψει” μια μοναδική αθλητική ιστορία.
Ο Χαρίλαος Βασιλάκος που καταγόταν από τη Μάνη, γεννήθηκε και πέθανε στον Πειραιά (1875-1964), ήταν αθλητής του Πανελληνίου Γ.Σ., απόφοιτος της Νομικής, διευθυντής στο υπουργείο οικονομικών (τελωνειακός κλάδος), εισηγητής του αγωνίσματος βάδην στην Ελλάδα, πρόεδρος του φοιτητικού συνδέσμου Λακώνων και Λακεδαιμονίων το 1907 και εξέχον μέλος στην τότε ελληνική κοινωνία.
Στις 10 Μαρτίου 1896 διεξήχθησαν οι πρώτοι αγώνες που καταγράφονται ως Πανελλήνιοι, με κυριότερο στόχο να αναδειχθούν οι αθλητές που θα επάνδρωναν την ελληνική ομάδα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα, οι οποίοι ήταν και οι πρώτοι σύγχρονοι. Ο Μαραθώνιος κατέστη ένα από τα πρώτα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα των Αγώνων του 1896, του οποίου η συναρπαστική ιστορία ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896 στην Αθήνα.
Τότε, διεξήχθησαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί του αγωνίσματος για τον καθορισμό των πρώτων έξι αθλητών που θα λάβαιναν μέρος στους επίσημους Ολυμπιακούς μετά από 19 ημέρες, στις 29 Μαρτίου. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ήταν νεαροί νεοσύλλεκτοι του στρατού, οι οποίοι είχαν επιλεγεί από τους διοικητές τους εξαιτίας των ικανοτήτων τους στον αθλητισμό.
> Στη φωτογραφία ο Χαρίλαος Βασιλάκος (στο κέντρο) σε στιγμιότυπο από τον πρώτο μαραθώνιο δρόμο που διεξήχθη ποτέ στην Ελλάδα.
Ο πρώτος Πανελληνιονίκης του μαραθωνίου δρόμου στην ιστορία
Από το 1896 μέχρι σήμερα η αφετηρία βρίσκεται σχεδόν στο ίδιο σημείο και τοποθετείται στην περιοχή που ονομαζόταν Μπέη. Το ακριβές σημείο εκκίνησης ήταν στο γεφυράκι του μικρού ποταμού Χαράδρου κοντά στο σημερινό χωριό Μαραθώνας. Στον αγώνα της 10ης Μαρτίου δήλωσαν μέρος 33, αλλά εμφανίστηκαν στην αφετηρία 25.
Στις 10:00 οι δρομείς κάθισαν στα μικρά καφενεία της περιοχής, όπου περικυκλωμένοι από περίεργους χωρικούς, πήραν το λιτό τους πρόγευμα (αυγά, πορτοκάλια, κονιάκ και καφέ). Στο μεταξύ, αρκετοί έφιπποι και ποδηλάτες κατέφθαναν στην κωμόπολη που ζούσε στους παλμούς του αγώνα, τη στιγμή που οι χωρικοί προσπαθούσαν να εμψυχώσουν και να δώσουν πληροφορίες στους αθλητές για τον δρόμο.
Η κλήρωση των αθλητών έγινε και ο αριθμός 1 δόθηκε στον Χαρίλαο Βασιλάκο. Οι αθλητές τοποθετήθηκαν ανά 3 σε 8 παράλληλες σειρές. Η εκκίνηση δόθηκε από τον ταγματάρχη Γεώργιο Παπαδιαμαντόπουλο στις 14:00 με μία πιστολιά από το όπλο του. Στον επίσημο αυτόν αγώνα, ο οποίος ήταν ο πρώτος Μαραθώνιος της Ιστορίας, πρώτος νικητής αναδείχθηκε ο Χαρίλαος Βασιλάκος του Πανελληνίου Γ.Σ., με χρόνο 3 ώρες και 17 λεπτά.
Την 29η Μαρτίου 1896, ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος, ως αφέτης του Αγώνα, πρόσταξε το «Λάβετε θέσεις» στους 17 αθλητές από 5 χώρες για να διανύσουν τα 40, τότε, χιλιόμετρα της διαδρομής του μαραθωνίου δρόμου. Ανάμεσά τους ο 21χρονος Χαρίλαος Βασιλάκος ως πρώτος Πανελληνιονίκης μαραθωνίου και ο 23χρονος Μαρουσιώτης νερουλάς, Σπύρος Λούης, που είχε κερδίσει τη συμμετοχή του μετά από συμπληρωματικό προκριματικό αγώνα της 24ης Μαρτίου. Στην ιστορία του Μαραθωνίου των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων έμεινε η θρυλική εικόνα του Σπύρου Λούη να εισέρχεται μετά από 2 ώρες 58′ και 50″ στο Παναθηναϊκό Στάδιο εν μέσω ξέφρενων πανηγυρισμών από 100.000 θεατές. Δεύτερος τερμάτισε στη συνέχεια ο Βασιλάκος, με χρόνο 3:06.03 και ήταν ένας από τους εννέα συνολικά αθλητές που κατάφεραν να τερματίσουν.
Αν και πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για την πολυθρύλητη και αμφιλεγόμενη πρωτιά του Λούη στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο οποίος δεν ξαναέτρεξε σε αγώνες, και την πικρία του Μανιάτη Βασιλάκου, εκείνος δεν έπαψε ποτέ να αγαπά και να ασχολείται με τον αθλητισμό είτε σαν διοργανωτής, είτε σαν κριτής, είτε σαν σύμβουλος αγώνων. Μέχρι σήμερα παραμένει ο νεότερος Ολυμπιονίκης μαραθωνοδρόμος, ενώ συνέχισε την αθλητική του διαδρομή και μετά το 1896. Σημείωσε νίκες σε μεγάλες αποστάσεις, ενώ υπήρξε εισηγητής και ο πρώτος νικητής ενός νέου αγωνίσματος στην Ελλάδα, του Βάδην.
Η σπουδαία αθλητική μορφή του Χαρίλαου Βασιλάκου με την πολυετή αθλητική αξία, βρήκε τη θέση της στο πάνθεον των κορυφαίων αθλητών στις φιλόξενες αίθουσες του Μουσείου Μαραθωνίου Δρόμου στο χωριό του Μαραθώνα.
Αθλητικά και προσωπικά κειμήλια του 1ου στην ιστορία του Μαραθωνίου Δρόμου Πανελληνιονίκη και 2ου Ολυμπιονίκη στον Μαραθώνιο της Αθήνας του 1896 κοσμούν από την Πέμπτη 4 Απριλίου του 2013 το Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου. Εκτός από πολλά φωτογραφικά ντοκουμέντα, εκτίθενται ακόμα είδη γραφείου του Χαρίλαου Βασιλάκου, προσωπικά αντικείμενα και διπλώματα που του απονεμήθηκαν.
Τα εγγόνια του Χαράλαμπος και Ελένη Βασιλάκου δώρισαν στο Μουσείο αθλητικά και προσωπικά του ενθυμήματα. Με αυτόν τον τρόπο όσοι επισκέπτονται το Μουσείο έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από την μοναδική αθλητική του συλλογή έναν σπουδαίο αθλητή και επιστήμονα και να εμπνευστούν από τα επιτεύγματα και την ζωή του μεγάλου αυτού Έλληνα Ολυμπιονίκη.
Πολλά άλλα είδη του ιδίου, όπως το μετάλλιο, το δίπλωμα και το δάφνινο στεφάνι (μοναδικό διατηρημένο στον κόσμο) των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, το προσωπικό του άλμπουμ με πολλά αποκόμματα εποχής, διπλώματα και άλλα, εκτίθενται στο Μουσείο Νεώτερων Ολυμπιακών Αγώνων στην Ολυμπία.
• Με πληροφορίες από Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου – Marathon Run Museum / sport-retro.gr
