Πείτε με γραφικό, οι Ολυμπιακοί Αγώνες βασικά είναι ο στίβος. Ναι, ναι το ξέρω. Όλα τα αθλήματα είναι ισάξια, δίνουν συγκινήσεις, φέρνουν χαρές και μετάλλια…
Αλλά, ρε «γαμώτο» (Βούλα δεν αναφέρομαι ακόμα σε σένα), είναι αυτό το κεραμιδί ταρτάν με τις λευκές γραμμές που φέτος στο Παρίσι θα είναι μωβ, που συγκινεί!
Για την ιστορία, Tartan, είναι ονομασία προϊόντος της 3Μ που παρέμεινε ως ονομασία του υλικού του στίβου. Όπως λέμε Jeep τα… Jeep!
Λίγους μήνες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισίου, έκανα μια μικρή επιλογή από 10 στιγμές του στίβου που είτε τις παρακολούθησα από την τηλεόραση, είτε έχουν μείνει χαραγμένες ως ιδιαίτερα και μοναδικά περιστατικά.
On your marks! Get Set! Puuuufff!
1 Είμαστε στο 1988. Είμαι 10 χρονών και πολύ γρήγορος. Αντιπαθώ τον μέγιστο Καρλ Λιούις και έρχεται ένας τύπος σαν μαρμαρόπλακα, ο Μπεν Τζόνσον και κερδίζει στον τελικό των 100μ. στη Σεούλ. O«Μπιγκ Μπεν» αλλά και οι συναθλητές του μπήκαν… «φορτωμένοι» στον αγώνα και το σκάνδαλο έσκασε. Η κούρσα αποκαλείται «η πιο βρώμικη του αιώνα» και ο αντιπαθής-τότε-Λιούις πήρε το χρυσό στα χαρτιά. Η απογοήτευσή μου για τον στίβο μόλις είχε ξεκινήσει…
2 Με γοητεύει, όμως, πραγματικά η έμπνευση των ανθρώπων. Εκεί που όλοι κάνουν το ίδιο έρχεται ένας τύπος, στην περίπτωσή μας ο Ντικ Φόσμπερι, και αλλάζει ένα άθλημα. Το άλμα εις ύψος, ένα τεχνικό και πανέμορφο άθλημα, γινόταν με την τεχνική «Στράντλ». Οι αθλητές πήδαγαν μπρούμυτα μέχρι και το 1968. Έρχεται ο Ντικ και από το 1963 που το πρωτοπηδάει με την πλάτη, φτάνουμε στο Μεξικό το 1968 όπου με το στυλ Fosbury Flop κερδίζει το χρυσό. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία!
3 Ένας σταρ, με το μουστάκι του, τον άκρατο ανταγωνισμό του, το χιούμορ του. Γήπεδα να φωνάζουν «Pre, Pre, Pre» και αυτός να καλπάζει. Ο Στηβ Πριφοντέν αφού είχε κερδίσει τα πάντα, πήγε στους Ολυμπιακούς του Μονάχου το 1972. Εκεί, όμως, θα βρει στον… δρόμο του, τον Φινλανδό Βίρεν που γενικώς καθάριζε τα χρυσά στο 5άρι και το 10άρι. Με πείσμα θα ξεκινήσει προετοιμασία για το 1976, αλλά ο άδικος θάνατός του σε τροχαίο το 1975 θα αφήσει αυτόν τον σπουδαίο αθλητή στην ιστορία χωρίς ολυμπιακό μετάλλιο.
4 1984 και στο Λος Άντζελες πραγματοποιείται ο πρώτος Μαραθώνιος Γυναικών. Η θερμοκρασία στους 30 βαθμούς και στην τηλεόραση βλέπω μια γυναίκα σαν σίγμα τελικό να παραπαίει. Δεν θυμάμαι τι ώρα βλέπαμε τους αγώνες, ήμουν 6 χρονών, θυμάμαι ότι κοκκάλωσα! Η Γκαμπριέλα Άντερσεν πήγαινε και πήγαινε μέσα στον στίβο έτοιμη να διαλυθεί. Κι όμως, με αφυδάτωση και αρνούμενη να δεχτεί βοήθεια γιατί θα αποκλειόταν, κατάφερε να τερματίσει 37η και μάλιστα δεν ήταν τελευταία.
5 Η Βούλα Πατουλίδου, με τις ποδάρες της, με αυτό το άγριο πρόσωπο δίπλα σε φοβερές αθλήτριες αλλά και την ξεχωριστή Γκέιλ Ντίβερς. Στο Μονζουίκ της Βαρκελώνης το 1992. Η Πατουλίδου πέρασε με καλούς χρόνους στα προκριματικά, στον ημιτελικό και στον τελικό, αλλά κανείς δεν περίμενε τέτοιο πράγμα! Η Ντίβερς προηγείται αλλά «βρίσκει» στο τελευταίο εμπόδιο στα 11.2 δευτερόλεπτα. 1.44 δευτερόλεπτα μετά, η Πατουλίδου περνάει πρώτη τη γραμμή με 12.64 αφήνοντας τους πάντες άναυδους! Το ξέσπασμά της, αμέσως μετά, «Για την Ελλάδα ρε γαμώτο» έγραψε ιστορία. Ήταν το πρώτο χρυσό μετάλλιο Ελληνίδας στον στίβο και το πρώτο χρυσό για τη χώρα μας από το 1912!
6 O Μαραθώνιος του 2004 έγινε στην κλασική διαδρομή. Μου είχε κάνει εντύπωση το DNF της Πώλα Ράντκλιφ, φαβορί στις γυναίκες, που έτρεχε ασθμαίνοντας σαν τον Ζάτοπεκ αλλά στο 36ο χλμ. διαλύθηκε. Στον Μαραθώνιο των ανδρών, όμως, ένα γραφικός Ιρλανδός θεατής την «έπεσε» στον προπορευόμενο Ντα Λίμα, του χάλασε τον ρυθμό και τον τάραξε, με αποτέλεσμα το Ιταλός Μπαλντίνι να πάρει τελικά τη νίκη. Λένε οι γνώστες ότι ενδέχεται να τον πέρναγε ούτως ή άλλως, αλλά όσοι τρέχουμε καταλαβαίνουμε το δράμα του Ντα Λίμα, ο οποίος τουλάχιστον πήρε το χάλκινο.
7 Ο Σμιθ πρώτος και ο Κάρλος δεύτερος. Είναι τα 200 μέτρα στους Ολυμπιακούς του 1968 και δυο μαύροι Αμερικανοί ανεβαίνουν στο πόντιουμ. Την ώρα του ύμνου υψώνουν τις γαντοφορεμένες γροθιές τους, μια κίνηση που έμεινε για πάντα στην ιστορία. Τα δικαιώματα των μαύρων Αμερικανών δεν γίνονται σεβαστά ακόμα και σήμερα, οπότε φανταστείτε τι σήμαινε τότε αυτή η κίνηση! Έχει ενδιαφέρον ότι την «πλήρωσε» μετά ακόμα και ο λευκός Αυστραλός Νόρμαν που είχε βγει τρίτος και δήλωσε τη συμπαράστασή του στους δύο Αμερικανούς. Ακόμα και το 2000, η χώρα του δεν τον κάλεσε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών του Σίδνεϋ και παρενέβησαν οι ΗΠΑ για να δώσει το «παρών».
8 Ο «Πάπιας». Ο κύριος Μάικλ Τζόνσον. Τι στυλ; Τι τύπος; Στην Ατλάντα το 1996 ήταν ο λόγος να δω τα 200 και τα 400 μέτρα, όπου κέρδισε σαν να έκανε περίπατο στο πάρκο. Είναι ο μόνος που το έχει κάνει, ενώ έχει κερδίσει χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιάδες, τόσο το 1992 όσο και το 2000.
9 Ξανά στη Βαρκελώνη το 1992. Ξεκινάει ο ημιτελικός των 400μ ανδρών. Ο Βρετανός Ντέρεκ Ρέντμοντ έχει μπει δυνατά, έχει κερδίσει ήδη δυο σειρές και πάει για μετάλλιο. Στο πρώτο μισό ένας τραυματισμός θα τον κάνει να σταματήσει. Αρχίζει να νυχοπατάει και να προσπαθεί να τερματίσει, ενώ ο αγώνας έχει τελειώσει. Όλο το στάδιο χειροκροτεί αλλά το πόδι δεν πηγαίνει. Τότε μπαίνει στο γήπεδο ο πατέρας του και τον βοηθάει να «τερματίσει». Τυπικά ακυρώθηκε, αλλά αυτόν θα θυμόμαστε και τα χέρια του πατέρα που τον βοήθησαν!
10 Χρυσό το 1960, χρυσό και το 1964. Ρώμη και Τόκιο. Τον πρώτο Μαραθώνιο τον κέρδισε ξυπόλητος τον δεύτερο με παπούτσια. Ο τεράστιος Αιθίοπας Abebe Bikila δεν έτρεξε ξυπόλητος για να δηλώσει κάτι, απλά δεν του έκαναν τα παπούτσια, και όντας πάμφτωχος, ήξερε να τρέχει χωρίς αυτά. Στο Τόκιο πια, είχε την προσοχή των χορηγών…
Θα επανέλθουμε και τον επόμενο μήνα, με επιλογές από άλλα αθλήματα!