Ο Αλέκος Φασιανός, ο εμβληματικός ζωγράφος που σφράγισε με το έργο του την εποχή του, έφυγε από τη ζωή στα 87 του χρόνια, ύστερα από χρόνια και σοβαρά προβλήματα υγείας. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης άφησε την τελευταία του πνοή χθες το βράδυ σπίτι του, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Μαρίζα και τα δύο τους παιδιά.
Το 2019 ο ΣΕΓΑΣ είχε την εξαιρετική πρωτοβουλία να απευθυνθεί σε καταξιωμένους Έλληνες εικαστικούς για να συμβάλλουν με τις πρωτότυπες δημιουργίες τους μιας ειδικής σειράς μεταλλίων, στην προβολή της πολύτιμης κληρονομιάς του Αυθεντικού Μαραθωνίου και το τεράστιο κοινωνικό του ρόλο παγκοσμίως. Ο σπουδαίος ζωγράφος, Αλέκος Φασιανός, φιλοτέχνησε το πρώτο συλλεκτικό μετάλλιο και συνέδεσε έτσι το όνομά του με τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, το κορυφαίο αθλητικό, πολιτιστικό και κοινωνικό γεγονός της χώρας. Η Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) αποτυπώνεται στην μία όψη του συλλεκτικού μεταλλίου που έλαβαν οι δρομείς, που συμμετείχαν στη διοργάνωση του 2019 και θα αποτελεί για εκείνους ένα μικρό κομμάτι του μεγάλου έργου του κορυφαίου ζωγράφου. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που εμπνεύστηκε από – και για – τον αθλητισμό, αφού είχε σχεδιάσει γραμματόσημα και αφίσες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Αθλούμενους στον κλασικό στίβο απεικόνιζαν τα έξι γραμματόσημα της Ολυμπιακής Σειράς Γραμματοσήμων, που σχεδίασε ο Αλέκος Φασιανός και εξέδωσαν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία τον Νοέμβριο του 2013, με τίτλο «Ολυμπιακοί Αγώνες Αθήνα 2004 – Αθλούμενοι». H σειρά αυτή ήταν η δεύτερη Ολυμπιακή, που φιλοτέχνησε για τον ΕΛΤΑ ο εμβληματικός ζωγράφος. Η πρώτη ήταν «Οι νικητές» που κυκλοφόρησε το 2002 και απεικόνιζε σύγχρονες μορφές ολυμπιονικών στεφανωμένων με τον κότινο.
Το βιογραφικό του Αλέκου Φασιανού
Γεννήθηκε το 1935 κάτω από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, ενώ η μητέρα του ήταν φιλόλογος και τον μύησε από τα πρώτα παιδικά του χρόνια στην αρχαιοελληνική παιδεία, και την γαλλική γλώσσα. Μεγαλώνοντας, σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1955-1960), με καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη. Το 1960 λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα (γκαλερί Α23), φεύγει για το Παρίσι για να φοιτήσει στην Ecole des Beaux Arts, σπουδάζοντας την τέχνη της λιθογραφίας για τρία χρόνια, με υποτροφία του Γαλλικού κράτους. Τελικά εγκαταστάθηκε πιο μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντως μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960.
Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλους έλληνες καλλιτέχνες της γενιάς του, δεν συντάχθηκε εμφανώς με τα ευρωπαϊκά πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής. Παρέμεινε πιστός στην παραστατική ζωγραφική και στις ελληνικές καταβολές του, διατηρώντας μέχρι τέλους το σεβασμό του για κάποια διδάγματα της γενιάς του 30, την αγάπη του για την ελληνική τέχνη (αρχαία, βυζαντινή, λαϊκή), και τους ισχυρούς δεσμούς του με τη βιωμένη εμπειρία του ελληνικού χώρου.
Στα θέματά του κυριαρχεί η ανθρώπινη φιγούρα, η οποία αποδίδεται αρχικά με μια ηθελημένη απλοϊκότητα, αλλά με τον καιρό εξελίσσεται και αποκτά μια κυρίαρχη παρουσία στο χώρο. Σχεδιάζεται σχηματοποιημένα, με λιτά και καθαρά περιγράμματα, σε συνθέσεις επίπεδες με ελάχιστη φωτοσκίαση. Συχνά το χρώμα απλώνεται έντονο και εννιαίο σε όλη την επιφάνεια της μορφής, δίνοντας μια εντυπωσιακή μνημειακότητα στην εικόνα, η οποία λειτουργεί κυρίως ποιητικά και όχι ρεαλιστικά.
Τα μοτίβα που κατά καιρούς εμφανίζονται στη ζωγραφική του, τόσο τα καθαρώς ανθρωποκεντρικά (ποδηλάτες, καπνιστές, ερωτικά ζευγάρια, κ.ά) όσο και εκείνα που περιγράφουν αντικείμενα ή χώρους, προέρχονται καταρχήν από μια οικεία καθημερινότητα, η οποία όμως παίρνει μια μυθική διάσταση, ιδίως όταν υπάρχουν και άμεσες αναφορές σε πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας.
Έχει ασχοληθεί με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία (των Ελύτη, Ταχτσή, Καβάφη, Aragon, Apollinaire κ.ά.). Έχει επίσης σχεδιάσει αφίσες και γραμματόσημα. Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων. Επίσης έχει εκδόσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Το 2000 φιλοτέχνησε έργα για το Σταθμό Μεταξουργείο του αθηναϊκού Μετρό. Έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για το έργο του, από την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν αρκετές μονογραφίες του. Το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και το 2010 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το παράσημο της Legion d’Honneur (Officier des Lettres et des Arts).
Το 2013, ο Αλέκος Φασιανός, ένας από τους πιο άξιους μαθητές του Γιάννη Μόραλη, τιμήθηκε στην Γαλλική Πρεσβεία της Αθήνας με μία από τις υψηλότερες διακρίσεις της Γαλλικής Δημοκρατίας. Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 χρόνων από την γέννηση του μεγάλου μυθιστοριογράφου Αλμπέρ Καμύ, ανέλαβε να φιλοτεχνήσει μία αφίσα, η οποία κοσμούσε την αίθουσα υποδοχής της Γαλλικής Πρεσβείας.
Παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η τελευταία αναδρομική του έκθεση έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη (2004), με τίτλο Φασιανός, Μυθολογίες του καθημερινού. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου (Μπιενάλε Sao Paulo 1971, Μπιενάλε Βενετίας 1972, Ευρωπάλια, Βρυξέλλες 1982, Μπιενάλε Γραφιστικής Μπάντεν – Μπάντεν 1985, κ.ά.).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/segas.gr
