Η νηστεία κατά τα θρησκευτικά δεδομένα, είναι μία περίοδος όπου μειώνουμε τις απολαύσεις της καθημερινότητας, επικεντρώνοντας την προσοχή μας στην προσευχή, την λιτότητα και την ταπεινότητα.
Κατά τη διάρκεια της νηστείας, η διατροφή που επιλέγει ο καθένας μας να ακολουθήσει, είναι ξεχωριστή και προσωπική υπόθεση.
• της Αναστασίας Τσουρουκτζή
Διαιτολόγου – Διατροφολόγου
Το πιo σύνηθες είναι τη Μεγάλη Εβδομάδα, να μην καταναλώνουμε τα ζωικά προϊόντα.
Ιδιαίτερα το κρέας και το ψάρι, δεν έχουν καμία θέση στο διαιτολόγιο της M. Εβδομάδας. Την Μ. Τετάρτη και την Μ. Παρασκευή εξάγεται από το διαιτολόγιο οποιαδήποτε ζωική τροφή, ακόμα και το λάδι αφού η Μ. Παρασκευή είναι παραδοσιακά η ημέρα που τρώμε τις φακές με ξύδι.
Κάποιοι ακόμα τηρούν την παράδοση των 50 ημερών νηστείας, η οποία ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα και τερματίζεται με τον οβελία, την Κυριακή του Πάσχα.
Μας κάνει καλό η νηστεία;
Εάν σκεφτούμε τις αρνητικές επιδράσεις που μπορεί να έχει η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κρεατικών και ζωικών λιπαρών στην καρδιά, τα αγγεία και γενικότερα σε όλο το σώμα, αναλογιζόμαστε ότι λίγη αποχή από αυτό δεν θα μας κάνει κακό. Γενικά:
-
Τα αγγεία θα πάρουν μία ανάσα από το “χτίσιμο” της χοληστερίνης, ενώ τα πολυακόρεστα και τα μονοακόρεστα λιπαρά (τα καλά λιπαρά) θα έρθουν να πάρουν την θέση των κορεσμένων (τα κακά λιπαρά).
-
Mοιραία θα αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών που δρουν προστατευτικά κατά των καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος, αλλά και άλλων μορφών καρκίνου που σχετίζονται με το κάπνισμα.
-
Οι βιταμίνες, (που θα παίρνουμε από τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά), βελτιώνουν τη ροή του αίματος και την ελαστικότητα των ιστών του εγκεφάλου, προφυλάσσοντας μας από τα εγκεφαλικά επεισόδια.
-
Οι φυτικές ίνες έχουν την τιμητική τους! Φρούτα, λαχανικά, όσπρια και προϊόντα ολικής αλέσεως θα βοηθήσουν την ομαλή λειτουργία του εντέρου και θα κάνουν την δυσκοιλιότητα παρελθόν.
Πολλοί ίσως αναρωτηθούν, εάν θα λαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη κατά την περίοδο της νηστείας, αφού θα έχει αφαιρεθεί μία σεβαστή ομάδα τροφίμων.
Αρκεί να μάθουμε ότι σήμερα η διατροφή πολλών από εμάς, λόγω υπερκατανάλωσης σε ζωικές τροφές, περιέχει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεΐνης σε σχέση με αυτή που πραγματικά χρειαζόμαστε. Οι συνδυασμοί τροφίμων είναι αυτοί που θα μας βοηθήσουν στο να λαμβάνουμε όση πρωτεΐνη πραγματικά χρειαζόμαστε αναλόγως το φύλο, το βάρος και τη δραστηριότητα μας.
Αν έχετε ακόμα τις αμφιβολίες σας, σχετικά με τις ειδικές ομάδες του πληθυσμού, όπως οι αθλητές, σας προτρέπω να διαβάσετε το βιβλίο του αθλητή υπεραποστάσεων Scott Jurek με τίτλο «Eat&Run», στο οποίο περιγράφει ο συγγραφέας πως έφτασε να γίνει πρωταθλητής υπεραποστάσεων (160χλμ. και άνω), διατηρώντας μία αυστηρά vegan διατροφή!
Το κλειδί στην πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών είναι οι κατάλληλοι συνδυασμοί, κάτι που απαιτεί φυσικά εκπαίδευση.
Εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών προσφέρει ο συνδυασμός οσπρίων με κάποια πηγή δημητριακών ή με ξηρούς καρπούς και σπόρους, όπως το φακόρυζο!
Έτσι δεν θα έχετε ενδοιασμούς στο αν θα έχετε προσλάβει τα απαραίτητα αμινοξέα, που είναι τα «τουβλάκια» για το χτίσιμο της πρωτεΐνης και παράλληλα της μυϊκής μας μάζας.
Θα παχύνω νηστεύοντας;
Η ουσία της νηστείας είναι η επιστροφή στην αγνότητα, στην εγκράτεια και στην αποχή από τις απολαύσεις της τροφής.
Σκεφτόμενη το πλαίσιο της αγνότητας και της εγκράτειας όσον αφορά την τροφή, το μυαλό μου πηγαίνει στη φράση «Τρώμε για να ζήσουμε» και όχι το αντίθετο.
Η επιστροφή στα τρόφιμα που μας προσφέρει η φύση, όσο το δυνατόν πιό κοντά στην αρχική τους μορφή, είναι ότι πιο αγνό μπορώ να σκεφτώ.
Τέτοια τρόφιμα μπορεί να είναι :
- Τα φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά,
- Τα όσπρια,
- Οι ωμοί και ξηροί καρποί,
- Τα ανεπεξέργαστα δημητριακά και τα προϊόντα ολικής αλέσεως,
- Το μέλι,
- Τα φυτικά έλαια και αλείμματα, όπως ελαιόλαδο, το ταχίνι, το φυστικοβούτυρο κ. α,
- Φυτικά γάλατα και τυριά,
καθώς και διάφοροι συνδυασμοί των παραπάνω τροφών.
Είναι βέβαια γεγονός ότι οι ζωικές τροφές μας επιφέρουν κορεσμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για αυτό το λόγο μία νηστίσιμη διατροφή εάν δεν είναι σωστά δομημένη και είναι πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα, (λευκό αλεύρι και ζάχαρη), μπορεί να μας κάνει να πεινάμε περισσότερο. Έτσι με το πέρας της νηστείας, το Πάσχα να μας βρει να έχουμε μερικά κιλάκια παραπάνω.
Εάν παρόλα αυτά μείνουμε πιστοί στα σωστά γεύματα και στην τήρηση του μέτρου, (που είναι και μία μεγάλη αρχή, ακόμα και στον Χριστιανισμό), η αποχή από τα ζωικά τρόφιμα, μόνο μία αλλαγή μπορεί να είναι, με προσανατολισμό την υγεία.
Που θα βρω αλλού πρωτεΐνη εκτός από το κρέας;
Εκτός από τους συνδυασμούς τροφών που ανέφερα παραπάνω, υπάρχουν πολλές ακόμα φυτικές πηγές από τις οποίες μπορούμε να λαμβάνουμε τις πρωτεΐνες που έχουμε ανάγκη. Τέτοιες είναι:
-
το μπρόκολο,
-
τα μανιτάρια,
-
το τυρί τόφου,
-
διάφορα προϊόντα σόγιας,
-
τα όσπρια (φακές, κουκιά ξερά, φασόλια, ρεβύθια, φάβα),
-
το κινόα,
-
τα σπαράγγια,
- το κουνουπίδι,
- τα φιστίκια,
- η βρώμη,
- τα αμύγδαλα,
- το σπανάκι
και διάφορα άλλα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν πρωτεΐνη, σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ποσότητες. Η ουσία είναι καθημερινά να λαμβάνουμε συνολικά την απαραίτητη πρωτεΐνη που χρειαζόμαστε, ανάλογα με τις σωματικές μας απαιτήσεις.
Αυτή η ποσότητα συνήθως κυμαίνεται από 0.8 έως 2gr ανά κιλό σωματικού βάρους. Ποσότητα όχι ιδιαίτερα δύσκολη να καλυφτεί με την συμβατική χορτοφαγική διατροφή.
Ας μην υποτιμάμε την δύναμη των θρεπτικών συστατικών και των βιταμινών.
Μπορεί να μην τα βλέπουμε αλλά είναι όλα εκεί έτοιμα να μας κάνουν ασθενείς ή υγιείς. Τα ‘’φάρμακα’’ είναι εκεί, πως θα τα χρησιμοποιήσουμε είναι προσωπική μας επιλογή.
Τσουρουκτζή Αναστασία
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος
Πηγές:
- Π. Καρακασίδου, (2015). «Η διατροφή στη νηστεία – θεωρία και πράξη». Εκδόσεις ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ Α. Ε.
- Scott Jurek &Steve Friedman (2012). “Eat and Run”, Εκδόσεις KeyBooks Ο. Ε.
- Α. Τριχοπούλου, (1992). «Πίνακες Σύνθεσης Τροφίμων και Ελληνικών Φαγητών».
- Γ. Παπανικολάου, (2009). «Σύγχρονη Διατροφή και Διαιτολογία». Εκδόσεις Θυμάρι.