[qodef_dropcaps type=”square” color=”” background_color=””]Ω[/qodef_dropcaps]ς γνωστόν, η συντακτική ομάδα του iRun -του μοναδικού free press περιοδικού για το τρέξιμο- πρώτα τρέχει και μετά γράφει! Κάποιες φορές μάλιστα, γράφει …τρέχοντας! Γνωρίζει τους αγώνες από μέσα και όχι… από την οθόνη, γνωρίζει τους διοργανωτές, τους εθελοντές, τους φανερούς και αφανείς ήρωες μιας διοργάνωσης και αρκετές φορές στον ελεύθερο χρόνο, ή στις διακοπές, πάλι εκεί γυρίζει…
Όπως ο ειδικός ρεπόρτερ μας, Χάρης Μανούσης, ο «Κρητικός» στην καρδιά και με τις περισσότερες συμμετοχές όλων μας σε αγώνες της Μεγαλονήσου, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών στην Κρήτη, είχε την χαρά να απολαύσει ένα ξεχωριστό σαββατοκύριακο, διαφορετικό από τα συνηθισμένα, παρέα με τον κ. Μιχάλη Βόγια, την ψυχή της διοργάνωσης του ορεινού αγώνα Afentis Mountain Marathon, που θα διεξαχθεί στις 19 Σεπτέμβρη για δεύτερη φορά, στο Καβούσι Ιεράπετρας.
• Κείμενο – Φωτογραφίες: Χάρης Μανούσης (charris@irunmag.gr)
Το Καβούσι είναι το επίκεντρο της διοργάνωσης των «Ορεινών Αγώνων Καβουσίου» και αποτελεί το αρχαιότερο χωριό της Κρήτης, με αδιάλειπτη κατοίκηση από το 4.700 π.Χ., όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά δεδομένα και οι 120 αρχαιολογικές θέσεις που διαθέτει. Χτισμένο στους πρόποδες δυο επιβλητικών βουνών, το ξακουστό Καβούσι είναι ένα απ’ τα πιο ενδιαφέροντα χωριά της Ιεράπετρας. Απέχει 26 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο, 20 χλμ. από την Ιεράπετρα και 40 χλμ. από την Σητεία.
Προτίμησα να ταξιδέψω για άλλη μια φορά με τη σιγουριά των πλοίων της ANEK LINES, που είναι και χορηγός της διοργάνωσης, παρέχοντας μάλιστα έκπτωση 40% στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια προς Κρήτη, την περίοδο που θα πραγματοποιηθεί ο αγώνας. Το ταξίδι από τον Πειραιά στο Ηράκλειο διαρκεί 9 ώρες, αλλά σαλπάροντας το βράδυ της μιας μέρας έχεις την ευκαιρία να είσαι το πρωί της επόμενης στην κρητική γη, ώστε να μη χάσεις λεπτό από τις εμπειρίες που σε περιμένουν!
Το Ηράκλειο είναι μια πόλη που πάντα συναντώ καλούς φίλους μου Κρητικούς και αρκετούς αναγνώστες του περιοδικού. Η δρομική κοινότητα του Ηρακλείου είναι από τις μεγαλύτερες στην Κρήτη και σίγουρα θα αναφερθώ σε αυτήν σε κάποιο μελλοντικό άρθρο. Εκεί βρίσκεται και το εξειδικευμένο κατάστημα αθλητικού εξοπλισμού, ορειβασίας, αναρρίχησης, πεζοπορίας και φυσικά ορεινού τρεξίματος, το “Mountain Club”, το οποίο επισκέπτομαι σε κάθε ταξίδι μου στην Κρήτη, για να μάθω τα νέα της ντόπιας αγοράς. Στο Καβούσι, όμως, με περιμένει ο κύριος Μιχάλης, και ξεκινώ αμέσως, γιατί έχω μπροστά μου περίπου 86 χιλιόμετρα μέχρι τον προορισμό μου.
Έχοντας ήδη τρέξει τον πρώτο ορεινό μαραθώνιο “Afentis” το 2019, μια πανέμορφη trail διαδρομή 42,5 χιλιομέτρων με 2800 μέτρα θετική υψομετρική, είχα από τότε ενθουσιαστεί με την σπάνια ομορφιά του ορεινού τοπίου της περιοχής. Είναι μια διαδρομή με αρκετά ενδιαφέροντα σημεία χαμένα στα βάθη της ιστορίας, όπως η Αρχαία Μινωική Ελιά Καβουσίου του Ιερού Άλσους της περιοχής, που περικλείεται από τους αρχαίους μινωικούς οικισμούς Αζοριά, Βρόντος, Πλάι του Κάστρου, και ο παραδοσιακός οικισμός του Καβουσίου με πλήθος βυζαντινών τοιχογραφημένων ναών!
Η κυκλική ορεινή διαδρομή που διασχίζει ο δρομέας στην βόρεια πλευρά του φαραγγιού Χαυγά, τα αρχαία καλντερίμια της κοιλάδας της Αύγου και του φαραγγιού Μέσωνα, τα ξωκλήσια, οι ορεινοί αγροτικοί οικισμοί της Θρυπτής, το δάσος της Θρυπτής και φυσικά το ανέβασμα στην κορυφή Αφέντης στα 1476 μέτρα, καθιστούν τον αγώνα ξεχωριστό και από τους πιο αγαπημένους μου. Αλλά, σίγουρα, αν μπορείς να εξερευνήσεις την περιοχή πιο χαλαρά, εκτός της αγωνιστικής πίεσης, θα την απολαύσεις και καλύτερα…
• Από την πρώτη μου γνωριμία – εμπειρία με τα βουνά της Θρυπτής, στον 1ο ορεινό μαραθώνιο, το 2019.
Αυτό είπα να κάνω αυτό το καλοκαίρι με την ευκαιρία των διακοπών μου στην Κρήτη, και της ευχάριστης πρόσκλησης του διοργανωτή των αγώνων Καβουσίου. Ως «iRun-Κρητικός» ρεπόρτερ, λοιπόν, με ξεναγό τον εγκάρδιο κύριο Μιχάλη και πλοηγό διαδρομών τον κ. Γιάννη με το σκληροτράχηλο τετρακίνητο όχημά του, γνώρισα με περισσότερη ηρεμία -και όχι… τρέχοντας-, διάφορα σημαντικά σημεία της διαδρομής και άλλα πιο ιδιαίτερα.
Με αφετηρία το Καβούσι, που βρίσκεται στο φυσικό και γεωγραφικό κέντρο του νομού Λασιθίου, χτισμένο σε υψόμετρο 100 μέτρων στους πρόποδες της Θρυπτής, η ωραία παρέα μας ξεκίνησε την περιπλάνηση στον ορεινό όγκο της οροσειράς της ανατολικής Κρήτης. Οι επόμενες φωτογραφίες αποδεικνύουν χαρακτηριστικά, το άγριο τοπίο της περιοχής, που για εμάς τους trail lovers, όμως, μας εξιτάρει όταν το τρέχουμε ή… το σκαρφαλώνουμε!
Η οροσειρά της Θρυπτής αποτελεί τον πέμπτο μεγαλύτερο ορεινό όγκο της Κρήτης με υψηλότερη κορυφή τον Αφέντη Εσταυρωμένο, σε υψόμετρο 1.476 μέτρα. Χαρακτηρίζεται από τα επιβλητικά φαράγγια, όπως του Χα, του Χαυγά και του Μέσωνα. Η βλάστηση εδώ είναι «φρυγανική», όπως έμαθα, και επηρεάζεται από τη βόσκηση. Υπάρχει επίσης ένα από τα ελάχιστα πευκοδάση της Κρήτης, το οποίο δυστυχώς έχει συρρικνωθεί πολύ λόγω της ανθρώπινης παρουσίας και των μεγάλων πυρκαγιών. Παρ’ όλα αυτά, σώζονται ακόμη μερικά δέντρα μεγάλης ηλικίας, περίπου 250 ετών!
Από το σημείο αυτό που περνάει ο αγώνας, σαν πεζοπόρος μπορείς να φτάσεις σε αρκετά ενδιαφέροντα σημεία της περιοχής. Το αρχαίο μονοπάτι σε οδηγεί στον υστερομινωικό οικισμό του Κάστρου, πάνω στον απόκρημνο λόφο (715μ.) της Θρυπτής, 3 χλμ. νότια του Καβουσίου. Εδώ είχε ιδρυθεί στο τέλος της μετανακτορικής μινωικής περιόδου ένας οικισμός καταφύγιο, που κατοικήθηκε μέχρι το τέλος των γεωμετρικών χρόνων, όπως αποκάλυψαν τα ευρήματα των πρώτων ανασκαφών που έγιναν το 1900 από την Harriet Boyd. Η θέα στον κόλπο του Μιραμπέλου και τις ακτές του Αγίου Νικολάου, στο κάμπο βόρεια και νότια του Καβουσίου, στο άγριο φαράγγι του Μέσωνα, στο νησί της Ψείρας στο βάθος αλλά και στις Λασιθιώτικες κορυφές στα δυτικά είναι το λιγότερο εντυπωσιακή!
Από την άλλη, μπορείς να πάρεις το μονοπάτι για το φαράγγι του Μέσωνα που βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές της Θρυπτής, κοντά στο Καβούσι και στο χωριό Αύγος. Είναι ένα μικρό αλλά άγριο φαράγγι μήκους 4 χλμ. με τεχνικές καταβάσεις, δηλαδή απαιτεί ειδικό εξοπλισμό και καλό είναι να έχεις καλές γνώσεις καταρρίχησης για να το κατέβεις με ασφάλεια μέσα από την κοίτη του. Ίσως την επόμενη φορά να το επιχειρήσω με τη βοήθεια κάποιου ειδικού! Το φαράγγι συνδέει το υψίπεδο της Θρυπτής με την περιοχή του Καβουσίου και η έξοδός του βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά.
Στον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά, κοντά στο 1 χλμ. νότια του Καβουσίου, αξίζει να σας αναφέρω ότι βρίσκεται η αρχαία Μινωική Ελιά, ένα προστατευόμενο φυσικό μνημείο που θεωρείται ως η αρχαιότερη ελιά στον κόσμο! Στον εξαιρετικό και ενημερωμένο ηλεκτρονικό οδηγό για όλη την Κρήτη, cretanbeaches.com, βρίσκω, μάλιστα, ότι είναι μπολιασμένη σε υποκείμενο αγριελιάς, αποτελώντας έτσι το αρχαιότερο δείγμα μπολιάσματος στον κόσμο! Και μια ιδιαίτερη πληροφορία για όλους τους φίλους συντρέχτες μου:
• Το 2004 μετά από πρόταση των κατοίκων της περιοχής και του Δήμου Ιεράπετρας, αποφασίστηκε ότι η πρώτη νικήτρια του Μαραθωνίου Γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας θα στεφανωθεί με κότινο από το ελαιόδεντρο αυτό! Ο κότινος αυτός κόπηκε με ειδική τελετή.
> Η Ελιά του Αζοριά έχει ανακηρυχτεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) ως μνημειακή, λόγω των μεγάλων διαστάσεων του κορμού αλλά και λόγω της θέσης της κοντά στους αρχαίους οικισμούς του Βροντά, Κάστρο και Αζοριάς, όπου έχουν ανευρεθεί πολλά αγγεία και τέχνεργα έκθλιψης ελαιοκάρπου. Η μέγιστη διάμετρος του κορμού της είναι 4,9μ. και η περίμετρος είναι 14,20μ. Με βάση την μέθοδο των ετήσιων δακτυλίων, υπολογίζεται ότι το δέντρο φυτεύτηκε την περίοδο 1350-1100πΧ! (Φωτογραφία: Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης – cretanbeaches.com)
> Με τον κ. Μιχάλη Βόγια στον ορεινό οικισμό της Θρυπτής, όπου θα βρίσκεται και ο κεντρικός σταθμός τροφοδοσίας του αγώνα, στο 25ο χιλιόμετρο της διαδρομής.
Από τις πιο όμορφες στιγμές της ξενάγησής μου στα μέρη του “Afentis mountain marathon” ήταν η στάση μας στο ησυχαστήριο του κ. Μιχάλη, στον οικισμό Παναγία στην κοιλάδα της Αύγου. Εμείς μπορεί να προσεγγίσαμε την περιοχή, λόγω περιορισμένου χρόνου, με το 4×4 του κ. Γιάννη, αλλά εδώ θα βρείτε ένα εξαιρετικό πεζοπορικό μονοπάτι από το αρχαίο καλντερίμι που παρακάμπτει το φαράγγι από την ανατολική του μεριά και ενώνει την κοιλάδα της Αύγου με το Καβούσι.
Η μικρή αλλά καλή παρέα μας, έφτασε στο «βραχόσπιτο» του κ. Μιχάλη νωρίς το απόγευμα, και για μένα αυτό το καταπληκτικό μέρος ήταν μια πραγματική όαση φιλοξενίας! Αφού μου πήρε κάμποση ώρα να παρατηρώ την αρμονία της κατασκευής μέσα στην αγκαλιά του βράχου, κάτι που ποτέ μου δεν είχα ξαναδεί, ο απίθανος Κρητίκαρος οικοδεσπότης δεν έχασε την ευκαιρία για να μας ετοιμάσει ένα γρήγορο αλλά γευστικότατο μεζέ, που ήρθε μετά ως αμβροσία στον ουρανίσκο μου! Με πρώτες ύλες τα αγνά υλικά των ντόπιων κηπευτικών που διέθετε, το νόστιμο πιάτο μπήκε συντροφικά στη μέση και για τους τρεις μας, και η παραδοσιακή ρακή έρευσε στα ποτήρια μας για να συνοδεύσει τον μεζέ και τη ζωηρή κουβέντα μας για τον επερχόμενο αγώνα.
Να επισημάνω με την ευκαιρία του άρθρου, ότι η οργανωτική ομάδα των αγώνων του Καβουσίου, αφού μελέτησε κάποια λάθη της πρώτης διοργάνωσης και τις καλοπροαίρετες παρατηρήσεις των αθλητών που συμμετείχαν στη διαδρομή του ορεινού μαραθωνίου το 2019, διόρθωσε μερικά σημεία της, όπως το να μην υπάρχουν κοινά σημεία (διπλής κατεύθυνσης) που πιθανώς να μπερδεύουν τους δρομείς. Επίσης, με ενημέρωσαν ότι η φετινή σήμανση του αγώνα θα είναι σαφώς βελτιωμένη. Σε γενικές γραμμές η διαδρομή του μαραθωνίου θα παραμείνει ίδια με την πρώτη φορά, ενώ οι δρομείς που θα τρέξουν τον αγώνα των 10 χλμ. θα απολαύσουν μια εντελώς καινούργια διαδρομή και συγχρόνως θα πάρουν μια γεύση από γνήσιο Κρητικό ορεινό αγώνα. Να θυμίσω, τέλος, ότι ο αγώνας των 21 χλμ. δεν ακυρώνεται, αλλά θα μεταφερθεί σε διαφορετική ημερομηνία.
Φήμες λένε, ότι μετά τον αγώνα θα ακολουθήσει το γνωστό κρητικό τραπέζι, ενώ η αποκατάσταση των αθλητών θα περιλαμβάνει και ντόπια ρακή, το… εθνικό ποτό της Κρήτης!
Το «Καβούσι» στην κρητική διάλεκτο σημαίνει «πηγή νερού», και για μένα αυτός ο τόπος σίγουρα δε μ’ έχει ξεδιψάσει ακόμα! Ραντεβού λοιπόν και πάλι εδώ, την Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου, για τον 2ο ορεινό μαραθώνιο Afentis Marathon!
Μείνετε συντονισμένοι και καλούς αγώνες!
- Όσοι από τους αναγνώστες μας θέλουν να γνωρίσουν από κοντά αυτή την υπέροχη γωνιά της Ελλάδας και να ζήσουν όλη την εμπειρία του “Afentis Mountain Marathon” μπορούν να βρουν εδώ το σχετικό link των εγγραφών, που υπενθυμίζουμε ότι θα λήξουν στις 17 Σεπτεμβρίου 2021.