Ο Βαντερλέι Κορντέιρο ντε Λίμα επιστρέφει στο Μαραθώνιο της Αθήνας 19 χρόνια μετά τον αξέχαστο μαραθώνιο του 2004 και το χάλκινο μετάλλιο που έμελλε να μείνει στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.
Ο 54χρονος Βραζιλιάνος Ολυμπιονίκης θα τρέξει ξανά στο πλαίσιο του Αυθεντικού Μαραθωνίου της Αθήνας και στη διαδρομή που του άλλαξε τη ζωή! Όπως δήλωσε στην ιστοσελίδα του ΣΕΓΑΣ η επιστροφή του στο μαραθώνιο της Αθήνας αποτελεί μία ιδιαίτερη πρόκληση.
«Πάντα είχα τη μεγάλη επιθυμία να συμμετάσχω ξανά σε αυτόν τον αγώνα, ο οποίος ήταν μέρος της ζωής και της ιστορίας μου. Μίλησα για την επιθυμία μου στο χορηγό μου, την Olympikus, μου πρότειναν να το κάνουμε και συμφώνησα αμέσως. Αυτή τη φορά θα είναι όλα πολύ διαφορετικά, αλλά και μόνο η χαρά για την επιστροφή μου, μου δίνει μεγάλες προσδοκίες» δήλωσε ο Βραζιλιάνος.
Τι συνέβη στις 29 Αυγούστου του 2004;
Μία από τις ιστορίες που παραμένουν ζωντανές στη μνήμη ως παραδείγματα Ολυμπιακού ιδεώδους, αλλά και μία από τις ιστορίες που χαρακτήρισαν του Αγώνες του 2004, ήταν αυτή του Βραζιλιάνου δρομέα. Ενώ προπορευόταν στον Ολυμπιακό μαραθώνιο, ένας άνδρας έπεσε πάνω του στο 36ο χιλιόμετρο στο ύψος του Χολαργού και τον έσπρωξε μέχρι το πεζοδρόμιο. Με την άμεση επέμβαση ενός φιλάθλου από το κοινό, συνέχισε τον αγώνα του, χάνοντας όμως 20 πολύτιμα δευτερόλεπτα από το προβάδισμα που είχε δημιουργήσει και έπρεπε να συνέλθει γρήγορα πνευματικά και σωματικά.
Ο Ιταλός, Στέφανο Μπαλντίνι και ο Αμερικανός Μεμπ Κεφλεζίγκι μπορεί τελικά τον πέρασαν στο 38ο χιλιόμετρο, δεν τα κατάφερε όμως κανένας άλλος. Γνωρίζοντας ότι θα κατακτούσε το χάλκινο Ολυμπιακό μετάλλιο, μπήκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο με ένα μεγάλο χαμόγελο, έκανε το χαρακτηριστικό του «αεροπλανικό» πανηγυρισμό και έστελνε μηνύματα αγάπης προς το κοινό που τον αποθέωνε σαν νικητή. Καθόλου πικρία, μόνο χαρά.
Δείτε το βίντεο με το συγκεκριμένο στιγμιότυπο από τον αγώνα του 2004:
Ο τρόπος που διαχειρίστηκε την «επίθεση» στον αγώνα της ζωής του, χάρισε στον ντε Λίμα πέρα από το χάλκινο μετάλλιο και το βραβείο Πιερ ντε Κουμπερτέν, ένα ειδικό βραβείο της ΔΟΕ που δίνεται σε αθλητές που με τη στάση τους αποτελούν παραδείγματα του «ευ αγωνίζεσθαι».
Εκείνο το μικρό παιδί από την περιφέρεια Παρανά είχε μεγαλώσει και είχε εκπληρώσει το παιδικό όνειρο να ανέβει στο Ολυμπιακό βάθρο, οπότε τίποτα και κανένας δεν μπορούσε να πάρει το χαμόγελο από το πρόσωπό του.
Η ιστορία του αναπαράχθηκε σε όλο τον κόσμο και ο ίδιος αντιμετωπίστηκε ως ήρωας στη Βραζιλία. Ο ίδιος έχει πει σε συνέντευξή του: «Μερικές φορές με αντιμετωπίζουν σαν είδωλο, σαν ήρωα. Εγώ πάντα ένιωθα ένας κανονικός άνθρωπος. Το περιστατικό στο μαραθώνιο της Αθήνας ήταν απλά μία ακόμα εμπειρία μέσα στη ζωή μου και μέσα σε αυτή ποτέ μου δεν παράτησα τους στόχους και τα όνειρά μου».
Πέρα από το βραβείο «Πιερ ντε Κουμπερτέν» της ΔΟΕ, ο Λίμα τιμήθηκε με την τελευταία θέση της λαμπαδηδρομίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο. Με εκατομμύρια ανθρώπους να τον παρακολουθούν, άναψε τον Ολυμπιακό βωμό στην τελετή έναρξης και αποθεώθηκε.
Η διαδρομή που τον έκανε μαραθωνοδρόμο
Ο ντε Λίμα είναι το μικρότερο παιδί μίας εννεαμελούς αγροτικής οικογένειας, μεγάλωσε στην μικρή πόλη Ταπίρα της Νότιας Βραζιλίας. Από μικρή ηλικία του άρεσε ο αθλητισμός, ενώ στην πορεία, στο σχολείο, φάνηκε ότι έχει ταλέντο στο τρέξιμο. Μετακόμισε στην πόλη Μαρινγκά για να κυνηγήσει το όνειρό του ενώ παράλληλα δούλευε ως επιπλοποιός και άρχισε να ταξιδεύει για αγώνες ως μέλος της Εθνικής ομάδας της Βραζιλίας.
Με αρκετές επιτυχίες στον ανώμαλο δρόμο, συμμετείχε σε παγκόσμια πρωταθλήματα προτού στραφεί στο μαραθώνιο… κατά τύχη. Συμμετείχε ως λαγός στο μαραθώνιο της Ρέιμς στη Γαλλία το 1994 και ενώ ήταν να σταματήσει στα 21χλμ. αποφάσισε να συνεχίσει με αποτέλεσμα να τερματίσει πρώτος σε 2:11:06. Δύο χρόνια μετά, το 1996, αναδείχθηκε νικητής στο διεθνή μαραθώνιο του Τόκιο με ρεκόρ Νότιας Αμερικής (2:08:38).
Έχοντας βρει πια την κλίση του, συμμετείχε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς στην Ατλάντα και ένα χρόνο μετά είχε την πρώτη του επαφή με την αυθεντική μαραθώνια διαδρομή στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Αθήνας όπου τερμάτισε 23ος. Με αρκετά καλή πορεία και επιτυχίες ενδιάμεσα (αργυρό στο μαραθώνιο του Τόκιο και χάλκινο στη Φουκουόκα), έφτασε στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ, όπου ένας τραυματισμός στην προετοιμασία του κατέστρεψε το όνειρό του και τον ανάγκασε να τρέξει με πρησμένο πόδι, χωρίς να διεκδικεί προφανώς μια καλή θέση.
Ο αγώνας της ζωής του
Η πρόκρισή του στους Ολυμπιακούς του 2004 τον έφερε για δεύτερη φορά στην Αθήνα, όπου ακολουθώντας το μότο του, «τρέξε με τα πόδια σου, υποστήριξε με την καρδιά σου, νίκα με το μυαλό σου» ξεχώρισε από το κύριο γκρουπ στο 20ό χιλιόμετρο, ενώ στο 30ό χλμ. είχε χτίσει μία διαφορά 50 δευτερολέπτων και κατηφόριζε τη Μεσογείων με το χρυσό στο μυαλό του.
Δυστυχώς όμως μετά τον σταθμό τροφοδοσίας του 35ου χιλιομέτρου, ένας Ιρλανδός καθαιρεμένος ιεροκήρυκας, ο Κορνέλιους Χόραν, του χύμηξε ξαφνικά, βγάζοντάς τον έξω από το δρόμο. Ο Χόραν ήταν γνωστός από πριν για τις παρεμβάσεις του σε αθλητικές διοργανώσεις. Δεν ήταν τόσο τα δευτερόλεπτα που έχασε ο Λίμα μέχρι να απεμπλακεί, αλλά περισσότερο το σοκ της επίθεσης αυτό που επηρέασε την έκβαση των επόμενων χιλιομέτρων.
Watched by shocked spectators (R), Marathon runner Brazilian Vanderlei Lima (L) is grabbed by a lone spectator (C) while leading the Athens 2004 Olympic Games Marathon 42-km run, Sunday, August 29, 2004. De Lima got away and rejoined the race finishing on third place.
Αφού τον είχαν περάσει όμως οι Μπαλντίνι και Κεφλεζίγκι και αφού είχε βρει ξανά το ρυθμό του γύρισε πίσω και είδε ότι έχει ικανή διαφορά από τον τέταρτο. Ο τερματισμός πλησίαζε και ήρθε η ανακούφιση. Ήξερε ότι ήταν χάλκινος Ολυμπιονίκης, άφησε οριστικά πίσω του κάθε πικρία και κάθε σενάριο για το τι θα γινόταν αν δεν είχε δεχτεί επίθεση. Μπήκε στο Παναθηναϊκό στάδιο και απόλαυσε κάθε στιγμή του θριάμβου του.
Λίγο καιρό μετά τον Ολυμπιακό μαραθώνιο του 2004, με πρωτοβουλία του ΜΜΕ “Folha de São Paulo” της Βραζιλίας αναγνωρίστηκε από τις φωτογραφίες της εποχής ο φίλαθλος που τον βοήθησε να συνεχίσει τον αγώνα του.
Το όνομά του ήταν Πολύβιος Κόσσυβας, ένας πρώην αθλητής και διαιτητής στο μπάσκετ, που την κρίσιμη στιγμή έκανε αυτό που θεώρησε σωστό και έβαλε το δικό του πολύτιμο λιθαράκι για να παραμείνει ζωντανό ένα όνειρο. Η Ολυμπιακή Επιτροπή της Βραζιλίας λίγους μήνες μετά τον κάλεσε και τον βράβευσε μαζί με τον ντε Λίμα, ενώ οι δύο άνδρες παρέμειναν σε επαφή τα επόμενα χρόνια μέχρι και το θάνατο του Κόσσυβα τον Ιανουάριο του 2023.
Ο Βραζιλιάνος αθλητής επισκέφθηκε την Αθήνα τον Απρίλιο του 2023 και συναντήθηκε με την κόρη του «φύλακα αγγέλου» του, Σμαράγδα, η οποία του αποκάλυψε ότι με δική του επιθυμία ο πατέρας της θάφτηκε τόσο με την ελληνική όσο και τη βραζιλιάνικη σημαία.
Ο Βαντερλέι ντε Λίμα παραμένει ένας ταπεινός άνθρωπος που ζει στη φάρμα του με την οικογένειά του, φρόντισε όμως να δώσει πίσω και στο χώρο που αγάπησε με τη δημιουργία ενός σωματείου στίβου που φέρει το όνομά του, σε συνεργασία πάντα με τον αγαπημένο του προπονητή.
Όσοι σταθούν στο 36ο χιλιόμετρο του 40ού Μαραθωνίου της Αθήνας θα έχουν την ευκαιρία να δουν την ιστορία να γράφεται ξανά, όμως με άλλους όρους και με μία μεγάλη απουσία αυτή τη φορά. Θα είναι μάρτυρες όμως της χαράς και της συγκίνησης που μπορεί να δώσει μία ιστορία σαν αυτή, μία από τις ομορφότερες του Ολυμπισμού, που μας θυμίζουν τις πραγματικές αξίες που πρεσβεύει ο αθλητισμός.
